Γιατί θα ήταν καταστροφική μια Συμφωνία, τύπου, Σάικς – Πικό σε Λίβανο και Λιβύη

της Δρ Άννας Κωνσταντινίδου*

Ιστορικός- Διεθνολόγος

Μήπως αν εφαρμοζόταν για τη Λιβύη και το Λίβανο μία Συμφωνία, τύπου, Σάικς – Πικό, αντί να οριοθετήσει σε νέα δεδομένα τα πράγματα, θα δημιουργούσε ακόμα περισσότερα προβλήματα;

Η Συμφωνία Σάικς – Πικό αποτέλεσε το μυστικό σύμφωνο Μ. Βρετανίας, Γαλλίας και με τη συμμετοχή της Ρωσίας το 1916 για διαμοιρασμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και κυρίως η ύπαρξη σφαιρών επιρροής στα νέα εδάφη (πολιτειακά μορφώματα) που θα προέκυπταν μετά το διαμελισμό τής ό, τι είχε απομείνει από αυτό που ονομαζόταν Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Πολλοί θα μπορούσαν να πούνε ότι είναι μία λύση, ωστόσο οφείλουμε να δούμε την «επόμενη μέρα» αυτού του Συμφωνου και την αναγωγή του στο σήμερα… Αρχικά, να πούμε ότι η μυστική αυτή συμφωνία ήταν το προπέτασμα για τη Διακήρυξη Μπάλφουρ, που εξέθρεψε τον αραβικό εθνικισμό…

Επίσης, η Συμφωνία των Σάικς – Πικό έδωσε το «έναυσμα» λίγες δεκαετίες αργότερα για τη Διάσκεψη της Γιάλτας. Αλήθεια, επί του πρακτέου και όπως εξελίχθηκαν τα Παγκόσμια Πράγματα, μήπως αυτή η μυστική συμφωνία, κάθε άλλο παρά επωφελής στάθηκε;

Και μία τέτοια Συμφωνία θα ήταν ιδιαίτερα επισφαλής τη σημερινή εποχή, καθώς μετά τα βήματα που έγιναν (μετά τις Συμφωνίες του Αβραάμ) ανάμεσα σε Δύση και Αραβικό Κόσμο, μία τέτοιου είδους Συμφωνία, θα έριχνε μια και καλή στην αγκαλιά της Τουρκίας τον Αραβικό Κόσμο. Γιατί, κάθε φορά ξεχνάμε, ότι οι Άραβες έχουν μνήμη, κι όταν έρχονται αντιμέτωποι με κρίσεις (πολιτικές, κοινωνικές κτλ) πάντοτε ξαναγυρίζουν στην παράδοσή τους, την ιστορική, κοινωνική, πολιτική κτλ.

Μήπως με μία τέτοια Συμφωνία, αντί να βγάλουμε την Τουρκία από την περιοχή, θα την έσπρωχνε η Δύση να μπει μια και καλή στην Αφρική και κυριότατα στα αραβικά περιβάλλοντα;

Οι Συμφωνίες Αβραάμ, θα πρέπει να πούμε, ότι βρίσκονται ακόμα σε μεταβατική φάση για τις σχέσεις Αραβικού Κόσμου και Δύσης, καθώς ακόμα οι Άραβες δεν έχουν εμπιστευτεί τη Δύση πλήρως και αποκλειστικά, καθώς αν και σε εμπορικό επίπεδο, χρησιμοποιώντας τις μεθόδους του δυτισμού, αφήνουν και περιθώριο συνεργασίας με την Τουρκία (αν και μαζί της φέρουν ιδεολογικές αντιθέσεις). Αυτήν την στιγμή, για τους Άραβες η Δύση και η Τουρκία περνάνε ένα test, βρισκομενες στο ίδιο αντιληπτικο επίπεδο για τους ίδιους. Η Ελλάδα, ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι είναι κάτι διαφορετικό για τον Αραβικό Κόσμο, αν και ανήκει στη Δύση. Όμως επί της ουσίας αυτές οι συμφωνίες και τα αλισβερίσια έχουν να κάνουν με αυτές που ονομάζονται υπερδυνάμεις.

Και να πούμε και κάτι τελευταίο: Τόσο η Συμφωνία Σάικς – Πικό όσο και η Διάσκεψη της Γιάλτας απέδειξαν εμπράκτως γιατί στο Διεθνές Σύστημα υφίστανται μόνο συγκλίσεις, αλλά και ότι ποτέ οι συμμαχίες δεν μακροημερεύουν.Κι αυτό γιατί όπως λέει ο Joseph Grieco, οι συμμαχίες και κυρίως οι συνεργασίες ανάμεσα στα Κράτη είναι πολύ συχνές, ωστόσο κατά τη διάρκεια αυτών των συνεργασιών αναπτύσσονται ανάμεσα στα μέλη ανταγωνισμοί, προσπαθώντας η κάθε πλευρά να αναπτύξει το μεγαλύτερο δυνατό κέρδος για την ίδια. Επίσης, οι συνεργασίες φέρνουν αποτελέσματα μέχρι του ορίου και του σημείου, που όλες οι Δυνάμεις έχουν έναν κοινό «εχθρό» ή ένα κοινό «στόχο». Στην πρώτη περίπτωση η Συμφωνία Σάικς – Πικό είχε τον κοινό στόχο του διαμελισμού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, και στη δεύτερη περίπτωση, η Γιάλτα, είχε την αποκομιδή των κερδών των τριών νικητών του Β’ΠΠ.

Όμως, τα επιμέρους ζητήματα που διανοίχτηκαν (κι ας αφήσουμε στην άκρη την Οκτωβριανή Επανάσταση) είχαν όλα κοινή συνισταμένη τη διάσταση της Οικονομίας (στην πρώτη περίπτωση, ήτοι τη Συμφωνία των αρχών του αιώνα την Οικονομία, αλλά και στη δεύτερη περίπτωση υφίσταται το κέρδος μέσω της Οικονομίας με τα αμερικανικά, οικονομικά πακέτα ανοικοδόμησης και υποστήριξης της Ευρώπης, ώστε να μην φύγει από το άρμα της).

Τώρα και πάλι στο προσκήνιο είναι τα ενεργειακά, δηλαδή βασικό σκέλος της Οικονομίας, οπότε και στη βάση που δεν υφίσταται ένα συμπαγές θεσμικό πλαίσιο, και εννοώ από την ΕΕ, γύρω από αυτά, οι συσχετισμοί δυνάμεων που θα αναπτύσσονται γύρω από αυτά, θα δημιουργούν αφενός επισφαλείς συνθήκες αφετέρου η σύγκλιση δυνάμεων και η εξισορρόπηση αυτών καθίσταται παρακινδυνευμένη.

*Η Δρ Άννα Κωνσταντινίδου είναι Ιστορικός- Διεθνολόγος, Μέλος και Εξωτερική Συνεργάτιδα του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (ΕΛ.Ι.Σ.ΜΕ), Εξωτερική Συνεργάτιδα Ανώτατης Διακλαδικής Σχολής Πολέμου (ΑΔΙΣΠΟ) και Σχολής Εθνικής Άμυνας (ΣΕΘΑ)