Γεβγκένι Πριγκόζιν: Ποιος είναι ο «αντάρτης» επικεφαλής της Wagner
Γράφει ο Κωνσταντίνος Νικολετόπουλος
Ο Γεβγκένι Πριγκόζιν γεννήθηκε το 1961 στο Λενιγκράντ. Από το 1979 ως το 1990 τον βλέπουμε να εκτίει ποινές σε διάφορες φυλακές της Ρωσίας καταδικασμένος για κλοπές και ληστείες. Το 1990 μετά την απελευθέρωση του άνοιξε μαζί με το πατριό του ένα κατάστημα HOT DOG στην Αγία Πετρούπολη. Σύντομα, θα γίνει ένα από τους πιο πετυχημένους επιχειρηματίες της Ρωσίας ανοίγοντας τη δική του αλυσίδα εστιατορίων.
Έξι χρόνια μετά ανοίγει το εστιατόριο Old Customs που κατακτά σε σύντομο χρονικό διάστημα τις καρδιές του λαού της Αγίας Πετρούπολης, ενώ επιλέγεται και ως χώρος συνάντησης για τους κρατικούς αξιωματούχους. To 2002 o τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Τζωρτζ Μπους επισκέφτηκε την Ρωσία. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην ρωσική επικράτεια, επισκέφτηκε με τον Πρόεδρο Πούτιν την Αγία Πετρούπολη. Οι δυο πρόεδροι δείπνησαν στο εστιατόριο New Iceland, ιδιοκτησίας του Πριγκόζιν. Δυο χρόνια μετά ο πρόεδρος Πούτιν γευμάτισε στο ίδιο εστιατόριο με τον πρόεδρο της Ιταλίας Σίλβιο Μπερλουσκόνι.
Το 2011 η αλυσίδα εστιατορίων Concord του Πριγκόζιν άρχισε να προμηθεύει με γεύματα 14 σχολεία της Αγίας Πετρόπουλης. Το 2014 όπως δήλωσε ο ίδιος προβληματίστηκε ιδιαίτερα από το δράμα του Ρωσόφωνου πληθυσμού της Ουκρανίας. Έτσι, λίγο μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τον ρωσικό στρατό, ίδρυσε μαζί με τον πρώην συνταγματάρχη των ρωσικών ειδικών δυνάμεων Ντιμίτρι Ούτκιν την ομάδα Wagner. Αρχικά ο Πριγκόζιν ήταν υπεύθυνος για τα οικονομικά θέματα της οργάνωσης (μισθοδοσία, τροφοδοσία ) των μονάδων της Wagner.
Στις 7 Φεβρουαρίου 2018 ο Πριγκόζιν ήταν ο ενορχηστρωτής της επίθεσης δυνάμεων του Συριακού στρατού αλλά και μαχητών της Wagner Group στην επαρχία Κασαμάχ της Συρίας όπου ήταν εγκατεστημένοι Αμερικανοί στρατιώτες της Combined Joint Task Force και Κούρδοι του YPJ. Οι Αμερικανοί στρατιώτες απέκρουσαν την επίθεση σκοτώνοντας πάνω από 80 μαχητές της Wagner και Σύριους στρατιώτες.
Τον Ιούλιο του 2018 δολοφονούνται από αγνώστους στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία τρεις Ρώσοι δημοσιογράφοι. Πρόκειται για τους Orkhan Dzhemal, Alexander Rastorguev και Kirill Radchenko. Εκείνη την περίοδο στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία δραστηριοποιούνταν δεκάδες μαχητές της Wagner με επικεφαλής τον Πριγκόζιν. Η Wagner δραστηριοποιούταν στην αφρικανική χώρα με σκοπό την προστασία του χρυσού που αφθονεί στη περιοχή προκειμένου να διασφαλίσει την πρόσβαση της Ρωσίας. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι τρεις αυτοί δημοσιογράφοι ήταν αντίπαλοι του προέδρου Πούτιν και είχαν πάει στη Αφρικανική χώρα για να προβάλλουν το εγκληματικό έργο της μισθοφορικής εταιρείας.
Το 2020 γίνεται γνωστό ότι ο Πριγκόζιν είχε δεσμευτεί στον πρόεδρο Πούτιν να εξουδετερώσει τον ηγέτη της ρωσικής αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι. Το Μάρτιο του 2022 ο Πριγκόζιν έστειλε τους πρώτους 1.000 μαχητές της εταιρείας στην Ουκρανία βλέποντας τις δυσκολίες που αντιμετώπιζε ο ρωσικός στρατός στο πεδίο της μάχης.
Στις 6 Αυγούστου 2022 ο Γεβγενί Πριγκόζιν ανέλαβε την επιστράτευση κατάδικων από όλες τις φυλακές της Ρωσίας. Όπως έγινε γνωστό η ανταπόκριση ήταν πολύ μεγάλη, καθώς οι κατάδικοι με τη συμμετοχή τους στον πόλεμο επί του ουκρανικού πεδίου λάμβαναν αμνηστία και αποφυλακιζόντουσαν από τις σκληρές ρωσικές φυλακές. Από τις 15 Σεπτεμβρίου 2022 και εξαιτίας της επικράτησης του ουκρανικού στρατού στο Χάρκοβο, η επιστράτευση κρατουμένων και η ένταξη τους στις τάξεις της Wagner επιταχύνθηκε λόγω των τεράστιων κενών που είχε η γραμμή άμυνας του ρωσικού στρατού.
Στις 9 Μαρτίου 2023, το Μπαχμούτ ήταν το κύριο πολεμικό θέατρο του ρωσο- ουκρανικού πολέμου, αφού εκεί οι δυνάμεις του Πριγκόζιν εμπλέκονταν σε σφοδρές μάχες με τον ουκρανικό στρατό αλλά και με μαχητές της διεθνούς λεγεώνας. Οι δυνάμεις της Wagner υπέστησαν πολύ μεγάλες απώλειες, κυρίως λόγω της ελλιπέστατης στρατιωτικής τους εκπαίδευσης. Παράλληλα, ο ηγέτης της Wagner εξέφρασε έντονα παράπονα προς τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ στρατηγό Βαλερί Γkεράσιμοφ αλλά και προς τον Yπουργό Άμυνας της Ρωσίας, Σεργκέι Σοϊγκού κατηγορώντας τους ότι δεν είχαν διαθέσει επαρκή πυρομαχικά και εφόδια στις δυνάμεις του.
Δυο μήνες αργότερα, στις 10 Μαΐου 2023 οι σχέσεις μεταξύ του ρωσικού υπουργείου άμυνας και της Wagner Group έφτασαν σε εξαιρετικά οριακό σημείο. Οι δυνάμεις της Wagner έλεγχαν το 98% της πόλης Μπαχμούτ, ωστόσο οι απώλειες τους ήταν τεράστιες. Ο Πριγκόζιν, λόγω των τεράστιων απωλειών που η Wagner είχε υποστεί και κυρίως λόγω της έλλειψης πολεμοφοδίων, ανακοίνωσε ότι θα αποσύρει τους μαχητές από το Μπαχμούτ αφήνοντας την ολοκλήρωση της κατάληψης της πόλης στις πρωτοβουλίες του ρωσικού στρατού. Παράλληλα, κατηγόρησε την ηγεσία του ρωσικού υπουργείου άμυνας ότι του είχε απαγορεύσει να επιστρατεύσει μαχητές.
Στις 23 -6-2023 ο Πριγκόζιν και η Wagner ανακοίνωσαν την έναρξη εξέγερσης κατά της ηγεσίας του ρωσικού υπουργείου άμυνας. Ο ίδιος ο Πριγκόζιν τόνισε ότι δεν πρόκειται για πραξικόπημα, καθώς δεν επηρεάζεται το έργο των ενόπλων δυνάμεων της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η κίνηση του ηγέτη της Wagner ξάφνιασε το πολιτικό και στρατιωτικό κόσμο της Ρωσίας. Στη κίνηση αυτή ο Πριγκόζιν δεν είχε ως συμπαραστάτες ούτε τον Σεργκέι Σουροβίκιν ούτε φυσικά και τον Ραζμάν Καντίροφ. Ο Ραζμάν Καντίροφ μάλιστα έστειλε 200 μαχητές του για να αποκρούσουν την προέλαση της Wagner προς τη Μόσχα. Μέχρι το απόγευμα της 24ης Ιουνίου 2023 οι δυνάμεις της Wagner είχαν καταρρίψει τρία ρωσικά ελικόπτερα.
H ένταση τελικά αποκλιμακώθηκε μετά από παρέμβαση του προέδρου της Λευκορωσίας, Αλεξάντερ Λουκασένκο. Σύμφωνα με αυτά που έχουν γίνει γνωστά, τα μέλη της Wagner Group θα εντάσσονταν στις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις, και κανείς δε θα διωκόταν ενώ η δίωξη κατά του ίδιου του Πριγκόζιν θα σταματούσε. Αυτό που μένει να δούμε τις επόμενες μέρες είναι αν τελικά θα υπάρξουν αλλαγές στην πολιτική και στρατιωτική ηγεσία του ρωσικού υπουργείου άμυνας.
Συμπεράσματα
Με το πραξικόπημα που διενέργησε ο Πριγκόζιν κατά του προέδρου Πούτιν έδωσε την ευκαιρία στον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντιμίρ Ζελένσκι να ανασυντάξει τις δυνάμεις του. Μεταξύ ρωσικών ενόπλων δυνάμεων και Wagner υπάρχει πλέον τεραστία καχυποψία και έλλειψη εμπιστοσύνης. Αυτό οδηγεί αυτομάτως το ρωσικό υπουργείο άμυνας σε νέα αποστολή νεοσύλλεκτων στο πεδίο της μάχης, έτσι ώστε να καλυφθεί το κενό της Wagner. Το πρόβλημα που δημιουργείται εδώ για το Κρεμλίνο είναι ότι πλέον είναι αναγκασμένο να στείλει νεοσύλλεκτους από τα μεγάλα αστικά κέντρα της Ρωσίας.
Να αναφέρουμε ορισμένα στατιστικά: Στις 16 Ιουνίου 2023 οι επιβεβαιωμένες απώλειες των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων όχι από το ρωσικό υπουργείο άμυνας αλλά από διάφορους ανεξάρτητους φορείς ανέρχονταν σε 25.528 νεκρούς. Από αυτούς 251 είναι μεσαίοι και ανώτεροι αξιωματικοί (αντισυνταγματάρχες και άνω).
Το πιο ανησυχητικό στατιστικό είναι ότι οι περισσότεροι νεκροί προέρχονται από τις πόλεις Νταγκεστάν, Κράσνονταρ Σβερντλόφσκ , Τσελιάμπινσκ, Μπασκίρια, Μπουριατία. Βόλγκογκραντ, Καζάν.
Πρόκειται για πόλεις που βρίσκονται στη περιοχή του Καυκάσου και στην ασιατική πλευρά της Ρωσίας. Αυτό, σε συνδυασμό με τη διαμάχη που υπάρχει με τη Wagner, δημιουργεί την αίσθηση ότι η Ρωσία θα αναγκαστεί να επιστρατεύσει κόσμο από τις μεγάλες ρωσικές πόλεις, γεγονός που θα έχει ως λογικό αποτέλεσμα και την αύξηση των απωλειών από στρατιώτες που προέρχονται από τα αστικά κέντρα.
Το ερώτημα που προκύπτει πλέον είναι πόσο θα αντέξουν οι κάτοικοι των μεγάλων πόλεων τις αυξημένες απώλειες.
Μεγάλος νικητής των εξελίξεων φαίνεται να είναι ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμορ Ζελένσκι, που θα πρέπει να εντείνει την αντεπίθεση του με σκοπό να δημιουργήσει ακόμα μεγαλύτερη πίεση στον ήδη πληγωμένο πολιτικά Ρώσο πρόεδρο.
