Μια συνάντηση με προσδοκίες, χωρίς ελπίδα!!!
Δημήτριος Τσαϊλάς*
Η επικείμενη συνάντηση του Έλληνα Πρωθυπουργού με τον Τούρκο Πρόεδρο είναι ταυτόχρονα τόσο περίπλοκη και ευαίσθητη όσο οποιαδήποτε άλλη. Μια καλά ενορχηστρωμένη συνάντηση μπορεί να είναι εξαιρετικά χρήσιμη για τη συμπλήρωση διπλωματικών ενεργειών για την επίτευξη πολιτικών στόχων. Εφαρμοζόμενη επιδέξια αλλά σταθερά, ακριβώς με την κατάλληλη δυναμική, μπορεί να είναι πειστικός αποτρεπτικός παράγοντας στις τουρκικές διεκδικήσεις. Εάν χρησιμοποιηθεί ακατάλληλα, μπορεί να είναι καταστροφική. Έτσι, κατά τον καθορισμό των στόχων παρουσίας του Πρωθυπουργού, την κλιμάκωση των επιδιώξεων και την αξιολόγηση των αντιλήψεων, δεν θα υπάρξει ποτέ ένα οπλικό σύστημα τόσο σημαντικό όσο η ανθρώπινη διάνοια.
Τα κίνητρα της πορείας του Ερντογάν κατευθύνονται προς «εφησυχασμό της ακτιβιστικής πολιτικής» εναντίον της Ελλάδας, περιλαμβάνουν ορθολογισμό, οικονομική βοήθεια και παραχωρήσεις πολιτικής ασφάλειας. Η διατήρηση των παραβιάσεων και υπερπτήσεων στο Αιγαίο μας οδηγεί σε επικίνδυνη κλιμάκωση των εντάσεων μεταξύ Τουρκίας ΝΑΤΟ, ΗΠΑ και ΕΕ. Αυτό θα συνέχιζε να φαίνεται η στρατιωτική συμμαχία κατακερματισμένη και αδύναμη. Όσο η Άγκυρα μένει μακριά από το δυτικό αντιρωσικό μέτωπο, η θέση της έναντι της Μόσχας θα αποδυναμωθεί και τα περιθώρια ελιγμών της εξωτερικής πολιτικής της θα περιοριστούν αντίστοιχα.
Με τη συνάντηση των Μητσοτάκη-Ερντογάν, δημιουργούνται προσδοκίες για συνεργασία, ενώ επιδεικνύεται η ενότητα στον έξω κόσμο και διατήρηση αξιοπιστίας της στρατιωτικής συμμαχίας. Ωστόσο οι Βρυξέλλες και οι ΗΠΑ πρέπει να προσεγγίσουν την Τουρκία με καχυποψία. Γνωρίζουμε ότι η Τουρκία χρειάζεται την ΕΕ, όσο η ΕΕ χρειάζεται την Τουρκία – για παράδειγμα ως εταίρο στον έλεγχο των μεταναστευτικών κινήσεων και ως μεσολαβητή προς τη Ρωσία στον πόλεμο της Ουκρανίας. Επίσης ως ναυτική δύναμη, η Τουρκία βοηθά το ΝΑΤΟ να περιοριστεί η προσπάθεια της Ρωσίας για επιρροή στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας, την ανατολική Μεσόγειο, τα Βαλκάνια και τον Καύκασο. Αλλά η συνεργασία αυτή πρέπει να προϋποθέτει τη σταθεροποίηση της χώρας χωρίς να νομιμοποιεί το αυταρχικό καθεστώς του Ερντογάν και τις αναθεωρητικές πολιτικές της Άγκυρας.
Εκτιμάται ότι δεν θα υπάρξει ειρηνικός προσανατολισμός ούτε ο Ερντογάν θέλει να φέρει την Τουρκία πιο κοντά σε λύσεις που ακυρώνουν τη «Γαλάζια Πατρίδα». Ο απαραίτητος εκδημοκρατισμός και το κράτος δικαίου θα έρχονταν σε θεμελιώδη αντίθεση με τη στρατηγική του για διατήρηση της εξουσίας. Αντί να κρατούν την Τουρκία σε αναμονή, η ΕΕ και το ΝΑΤΟ θα πρέπει να προσεγγίσουν την Άγκυρα και να ανακοινώσουν ξεκάθαρα ότι μια δημοκρατική ανάκαμψη και μια διαδικασία μεταρρυθμίσεων είναι ουσιαστικής σημασίας εάν η Τουρκία θέλει να προωθήσει τη διαδικασία ενός ελληνοτουρκικού διαλόγου με νόημα.
*Ο Δημήτριος Τσαϊλάς είναι απόστρατος Αξιωματικός του ΠΝ, δίδαξε επί σειρά ετών στις έδρες Επιχειρησιακής Σχεδιάσεως καθώς και της Στρατηγικής και Ασφάλειας, σε ανώτερους Αξιωματικούς στην Ανώτατη Διακλαδική Σχολή Πολέμου. Σήμερα είναι συνεργάτης και ερευνητής του Institute for National and International Security(INIS), και του Strategy International (SI). Συγγραφέας του βιβλίου «Ο Σύγχρονος Πόλεμος» Προκλήσεις για την Ελληνική Ασφάλεια. Εκδόσεις Ινφογνώμων.
