Τζαλάλ Χαρουτιουνιάν: Το σύμβολο αντίστασης της δημοκρατίας του Αρτσάχ
Κωνσταντίνος Νικολετόπουλος
Δημοσιογράφος
Ο Τζαμάλ Χαρουτιουνιάν είναι μια από τις πιο ενδιαφέρουσες προσωπικότητες της σύγχρονης ιστορίας της Αρμενίας. Για τους κατοίκους του Αρτσάχ είναι ένας ήρωας που πολέμησε στην πρώτη γραμμή. Για πολλούς Αρμένιους όμως, είναι ένας από τους κύριους υπευθύνους της ήττας των Αρμενίων στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, στον πόλεμο του 2020.
Γεννήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 1974 στο χωριό Μπαντάρα και το 1991 εισήλθε στο τμήμα Βιολογίας του πανεπιστημίου του Αρτσάχ. Μετά από 8 χρόνια σπούδασε και στη Ρωσική Ακαδημία Πυροβολικού.
Κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων του 2016 ήταν διοικητής δύναμης στα σύνορα Αρτσάχ και Αζερμπαιτζάν. Στον πόλεμο αυτό, το Αζερμπαιτζάν κατέλαβε μια έκταση 8 χιλιομέτρων στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και έτσι μπορούμε να πούμε ότι πρόκειται για μια μικρή αλλά σημαντική νίκη των Αζέρων, καθώς το Αζερμπαιτζάν έπειτα από σχεδόν 30 χρόνια απελευθέρωνε εδάφη.
Στις 24 Φεβρουαρίου 2020, ο Τζαμάλ Χαρουτιούνιαν έφτασε στο υψηλότερο υπουργικό αξίωμα στο Αρτσάχ, αναλαμβάνοντας Υπουργός ‘Αμυνας του ημιαυτόνομου κράτους του Αρτσαχ .
Μερικούς μήνες μετά, ο υποστράτηγος Χαρουτιουνιάν εξέφρασε την πεποίθηση ότι οι ένοπλες δυνάμεις του Αρτσάχ θα μπορούσαν να επικρατήσουν σε ενδεχόμενη επίθεση των Αζέρων.
Και πράγματι, τον Σεπτέμβριο του 2020 ξεκίνησε η επιχείρηση των αζέρικων δυνάμεων στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Και όπως ήταν φυσικό, ο Αρμένιος αντιστράτηγος βρέθηκε στην πρώτη γραμμή του μετώπου και διαβεβαίωσε με ανακοίνωσή του ότι οι δυνάμεις του θα συντρίψουν τον αζέρικο στρατό σε περίπτωση επίθεσης του στο ημιαυτόνομο κράτος του Αρτσάχ.
Στις 15 Οκτωβρίου 2020, ο Τζαλάλ Χαρουτιουνιάν έλαβε το βαθμό του αντιστράτηγου, χάρη στη γενναιότητα που έδειξε στο πεδίο της μάχης. Λίγο μετά όμως, ο Χαρουτιουνιάν τραυματίστηκε σε άγνωστη τοποθεσία του Ναγκόρνο Καραμπάχ κατά τη διάρκεια μάχης με πολυπληθέστερες δυνάμεις Αζέρων. Όπως ανακοίνωσε το Υπουργείο Άμυνας της Αρμενίας, ο τραυματισμός του δεν ήταν σοβαρός και θα επέστρεφε άμεσα στις ένοπλες δυνάμεις του Αρτσάχ.
Στις 28 Οκτωβρίου 2020, ο πρόεδρος του Αρτσάχ Αραγίκ Χαρουτγιουνιάν ανακοίνωσε ότι απονέμεται ο τίτλος του «Εθνικού ήρωα του Αρτσάχ» στον Τζαμάλ Χαρουτιουνιάν. Όπως έγινε γνωστό, οι δυνάμεις του Αρμένιου στρατηγού πολέμησαν με γενναιότητα σε όλη τη διάρκεια του πολέμου των 44 ημερών μεταξύ Αζερμπαιτζάν και Αρμενίας στο Αρτσάχ.
Αναπάντεχα όμως, στα τέλη Νοεμβρίου του 2020 η δικαιοσύνη της Αρμενίας άσκησε σε βάρος του ποινική δίωξη για παραμέληση καθήκοντος κατά τη διάρκεια του πολέμου των 44 ημερών, η οποία είχε ως αποτέλεσμα οι ένοπλες δυνάμεις του Αρτσάχ να υποστούν μεγάλες απώλειες σε προσωπικό και υλικό. Η δικογραφία αναφέρεται σε δυο περιστατικά. Το πρώτο έλαβε χώρα στις 7 Οκτωβρίου 2020, όπου εκείνη τη μέρα οι δυνάμεις του Χαρουτιουνιάν διενέργησαν αντεπίθεση στον οικισμό Ghajar της πόλη Hardut .Η επιχείρηση απέτυχε καθότι οι δυνάμεις των Αζέρων ήταν πενταπλάσιες από αυτές του Χαρουτιουνιάν.
Το δεύτερο περιστατικό σχετίζεται με ένα γεγονός στην περιοχή Varanda, τον Οκτώβριο 2020. Σύμφωνα πάντα με την αρμένικη δικαιοσύνη, οι δυνάμεις του δέχτηκαν επίθεση από αζέρικο τάγμα και ο Χαρουτιουνιάν φαίνεται ότι αντέδρασε πολύ καθυστερημένα. Αποτέλεσμα ήταν οι δυνάμεις του να υποστούν σημαντικές απώλειες.
Στις 4 Φεβρουαρίου 2021, ο Χαρουτιουνιάν ανέλαβε επικεφαλής της υπηρεσίας στρατιωτικού ελέγχου του Υπουργείου Άμυνας της Αρμενίας.
Την επόμενη χρονιά, βγήκε το πρώτο πόρισμα της αρμένικης δικαιοσύνης για την υπόθεση Χαρουτιουνιάν. Το πόρισμα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο στρατηγός όντως επέδειξε αμέλεια κατά τη διάρκεια άσκησης των καθηκόντων του με αποτέλεσμα τμήματα που ήταν υπό τις διαταγές του να υποστούν μεγάλες απώλειες.
Στις 12 Ιουνίου 2023 όμως, η αρμένικη δικαιοσύνη αποφάσισε την αναστολή της ποινικής έρευνας κατά του στρατηγού Χαρουτιουνιάν και την παραπομπή της υπόθεσης στις στρατιωτικές αρχές της Αρμενίας, χωρίς να δώσει περαιτέρω λεπτομέρειες.
Συμπεράσματα
Κατά την εκτίμηση μου ο Χαρουτιουνιάν πολέμησε γενναία όταν χρειάστηκε για την ελευθερία του αρμένικου λαού. Πιστεύω ότι ο πόλεμος των 44 ημερών δεν ήταν δυνατόν να κερδηθεί, καθώς ο εκσυγχρονισμός των ενόπλων δυνάμεων τόσο του Αρτσάχ όσο και της Αρμενίας είχε μείνει εξαιρετικά πίσω. Θεωρώ ότι μετά την ήττα στον πόλεμο του 2020, η κυβέρνηση του Νικόλ Πασινιάν απλά προσπάθησε να βρει ένα εξιλαστήριο θύμα, μπλέκοντας κατά κάποιο τρόπο την πολιτική με την στρατιωτική πραγματικότητα.
