Τί χρειάζεται η Ουκρανία για να κερδίσει τον πόλεμο

Εάν οι δυτικοί σύμμαχοι αποτύχουν να στείλουν στην Ουκρανία τα όπλα που χρειάζεται, αυξάνονται οι πιθανότητες ο πόλεμος να συνεχίζεται επ’ αόριστον, με τρομερό κόστος τόσο για την Ουκρανία όσο και για τη Ρωσία και έναν αυξανόμενο κίνδυνο για τον ευρύτερο κόσμο.

Max Boot,
CFR Expert

Πώς εξελίσσεται η ουκρανική αντεπίθεση μέχρι στιγμής;

Ο ουκρανικός στρατός τα πάει εξαιρετικά καλά δεδομένου των περιορισμών που αντιμετωπίζει στον εξοπλισμό και την εκπαίδευση καθώς και την ικανότητα των Ρώσων κατακτητών να να εδραιώνουν τις θέσεις τους. Τον Ιούλιο, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν σημείωσε ότι οι Ουκρανοί είχαν ανακαταλάβει περίπου το 50 τοις εκατό των εδαφών που κατέλαβε η Ρωσία από την εισβολή της το 2022. Έκτοτε, η ουκρανική αντεπίθεση στην επαρχία  Ζαπορίζια έχει κερδίσει περισσότερο έδαφος καθώς τα ουκρανικά στρατεύματα έχουν διεισδύσει τουλάχιστον στην πρώτη ρωσική αμυντική γραμμή. Αλλά οι Ουκρανοί δεν είναι ακόμη κοντά στο να φτάσουν στην Αζοφική Θάλασσα, κάτι που θα τους επέτρεπε να κόψουν τη «χερσαία γέφυρα» μεταξύ της κατεχόμενης από τους Ρώσους Κριμαίας και του Ρωσοκρατούμενου Ντονμπάς στην ανατολική Ουκρανία.

Οι Ουκρανοί φαίνεται να αναπροσαρμόζουν τις προσδοκίες τους για να φτάσουν, τουλάχιστον, στο Τοκμακ, έναν σημαντικό κόμβο των ρωσικών επιχειρήσεων που βρίσκεται περίπου εξήντα μίλια από την ακτή. Όσο πιο κοντά πλησιάζουν οι Ουκρανοί στην Αζοφική Θάλασσα, τόσο μεγαλύτερη είναι η ικανότητά τους να εμποδίζουν τις ρωσικές γραμμές ανεφοδιασμού. Εάν τα ουκρανικά στρατεύματα καταφέρουν να βομβαρδίσουν τους παράκτιους δρόμους και τις σιδηροδρομικές γραμμές χρησιμοποιώντας τους εκτοξευτές πυραυλικών συστημάτων πυροβολικού υψηλής κινητικότητας (HIMARS), οι οποίοι έχουν εμβέλεια πενήντα μιλίων, μπορούν να ασκήσουν πίεση στους Ρώσους κατά τη διάρκεια του χειμώνα και να προετοιμάσουν το έδαφος για μια πιθανή αντεπίθεση το επόμενο έτος.

Τί θα χρειαζόταν η Ουκρανία όσον αφορά τα δυτικά όπλα και την εκπαίδευση τους επόμενους μήνες για μια πιο επιτυχημένη αντεπίθεση;

Το Κίεβο χρειάζεται περισσότερο από όλα, συμπεριλαμβανομένων πυρομαχικών αεράμυνας, βλημάτων πυροβολικού, τανκς και πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς (όπως το Στρατιωτικό Τακτικό Πυραυλικό Σύστημα ή ATACMS) για να συνεχίσει να στοχεύει ρωσικές βάσεις στην Κριμαία. Μέχρι στιγμής, η Δύση έχει παράσχει τα περισσότερα από αυτά που έχει ζητήσει η Ουκρανία, αλλά πολύ πιο αργά και σε πολύ μικρότερες ποσότητες από ό,τι χρειάζεται. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, για παράδειγμα, μόλις παρέδωσαν τα πρώτα άρματα μάχης M1 Abrams στην Ουκρανία και τελικά στοχεύουν να παράσχουν τριάντα ένα άρματα μάχης, τα οποία θα επαρκούν για ένα μόνο ουκρανικό τάγμα.

Η Δύση θα ήταν καλό να εντείνει τις παραδόσεις όπλων και να επεκτείνει τη συνδυασμένη εκπαίδευση όπλων για ουκρανικά τάγματα και ταξιαρχίες, κατά προτίμηση στέλνοντας εκπαιδευτές στην Ουκρανία (ίσως απόστρατους δυτικούς αξιωματικούς) για να επιταχύνουν τη διαδικασία. Η Δύση εντείνει την παραγωγή πυρομαχικών (ο στρατός των ΗΠΑ αύξησε την παραγωγή πυροβολικού από 14.000 βλήματα το μήνα σε 28.000 βλήματα το μήνα και στοχεύει να παράγει 100.000 το μήνα έως το 2025), έτσι τα όπλα θα είναι διαθέσιμα. Είναι απλώς θέμα θέλησης να παρασχεθούν — και σε επαρκείς ποσότητες.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ φαίνεται να εγκρίνουν πιο ισχυρά συστήματα με σταδιακό ρυθμό για να αποφύγουν μια επικίνδυνη κλιμάκωση με μια πυρηνικά οπλισμένη Ρωσία. Είναι αυτή η σωστή στρατηγική;

Η προειδοποίηση των συμμάχων σχετικά με την παροχή πιο εξελιγμένων οπλικών συστημάτων στην Ουκρανία μπορεί να ήταν αρχικά δικαιολογημένη εν μέσω φόβων ότι η Ουκρανία θα έπεφτε γρήγορα στα χέρια των Ρώσων, ότι ο στρατός της θα μπορούσε να είναι ανίκανος ή διεφθαρμένος ή ότι ένας ανυποχώρητος Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν θα μπορούσε να ξεκινήσει τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο. . Όμως, περισσότερο από ενάμιση χρόνο μάχης θα έπρεπε να είχε βάλει τέλος σε αυτές τις ανησυχίες. Οι Ουκρανοί έχουν δείξει ότι δεν θα παραδοθούν και ότι είναι αποτελεσματικοί μαχητές με την ικανότητα να ενσωματώνουν γρήγορα κάθε είδους δυτικά οπλικά συστήματα στις δικές τους ένοπλες δυνάμεις. Εν τω μεταξύ, ο Πούτιν ήταν αρκετά συγκρατημένος ως απάντηση στις αυξανόμενες ουκρανικές επιθέσεις στη Ρωσία και στην κατεχόμενη από τη Ρωσία Κριμαία, οι οποίες περιλάμβαναν πολυάριθμες επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη στη Μόσχα. Ο Πούτιν δεν εκστομίζει πυρηνικές απειλές τον τελευταίο καιρό, ίσως επειδή ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ έχει εκφράσει τη δυσαρέσκειά του γι’ αυτό.

Ως εκ τούτου, είναι λογικό για τη Δύση να χαλαρώσει τους περιορισμούς της σχετικά με το είδος των όπλων που είναι διατεθειμένη να παράσχει στην Ουκρανία. Στις αρχές του έτους, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους άρχισαν να παρέχουν άρματα μάχης και τεθωρακισμένα οχήματα στην Ουκρανία. Η Βρετανία και η Γαλλία ακολούθησαν αποστολή πυραύλων κρουζ μεγάλου βεληνεκούς. Το καλοκαίρι του 2023, οι ΗΠΑ ενέκριναν αίτημα των ευρωπαϊκών εθνών για παροχή F-16 στην Ουκρανία, αν και τα πρώτα αεροσκάφη δεν έχουν φτάσει ακόμη. Πιο πρόσφατα, η κυβέρνηση Μπάιντεν φέρεται να συμφώνησε να παρέχει πυρομαχικά διασποράς και ATACMS.

Η αύξηση των δυτικών όπλων για την Ουκρανία πρέπει να επιταχυνθεί. Η Ουκρανία χρειάζεται όλα τα όπλα που μπορεί να αποκτήσει εάν θέλει να έχει ελπίδα να τερματίσει τον πόλεμο με ευνοϊκούς όρους  σύντομα — και το καλύτερο στοίχημα για την αποφυγή μιας επικίνδυνης κλιμάκωσης είναι να τερματιστεί η μάχη. Η αποτυχία αποστολής επαρκών όπλων στην Ουκρανία απλώς αυξάνει τις πιθανότητες να διαρκέσει η σύγκρουση επ’ αόριστον, με τρομακτικό κόστος τόσο για την Ουκρανία όσο και για τη Ρωσία, και έναν αυξανόμενο κίνδυνο για ολόκληρο τον κόσμο.

Ποιες είναι οι προοπτικές για τον πόλεμο τους επόμενους μήνες;

 Τους πρώτους μήνες μετά την εισβολή τον Φεβρουάριο του 2022, οι Ρώσοι ήταν στην επίθεση. Έκτοτε βρίσκονται σε άμυνα, καθώς οι Ουκρανοί ανακτούν τα χαμένα εδάφη. Εάν η αντεπίθεση της Ουκρανίας αποκτήσει δυναμική τις επόμενες εβδομάδες, υπάρχει πάντα η πιθανότητα μεγαλύτερης κατάρρευσης των ρωσικών θέσεων. Αλλά η Ρωσία θα διατηρήσει σχεδόν σίγουρα τον έλεγχο ενός μεγάλου τμήματος της ουκρανικής επικράτειας στο τέλος του έτους. Το επόμενο έτος, με τη βοήθεια νέων όπλων όπως τα ATACMS και F-16, οι Ουκρανοί έχουν την ευκαιρία να απελευθερώσουν περισσότερα εδάφη, σπάζοντας τελικά τη γέφυρα στη νότια Ουκρανία.

Ενώ μεγάλο μέρος του κόσμου ελπίζει ότι το Κίεβο θα μπορούσε να προχωρήσει πιο γρήγορα ή ότι θα μπορούσε να καταλήξει σε συμφωνία με τη Μόσχα για να σταματήσει η μάχη, καμία προοπτική δεν είναι ρεαλιστική αυτή τη στιγμή. Ο Πούτιν δεν έχει δείξει κανένα ενδιαφέρον να συμβιβαστεί ή να τερματίσει την εισβολή  και ελπίζει ξεκάθαρα ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα κερδίσει τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ του 2024 και θα διακόψει τη βοήθεια των ΗΠΑ στην Ουκρανία. Όσο η Δύση εξακολουθεί να υποστηρίζει σθεναρά την Ουκρανία, οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις μπορούν να συνεχίσουν να σημειώνουν πρόοδο στο έδαφος, ασκώντας μεγαλύτερη πίεση στους Ρώσους να αποσυρθούν. Όταν υπάρχει μια ουσιαστική μετατόπιση της τύχης στο πεδίο της μάχης, αναγκάζοντας τον Πούτιν να εγκαταλείψει τα τρελά του όνειρα για κατάκτηση, μια λύση μέσω διαπραγματεύσεων μπορεί τελικά να είναι δυνατή – αλλά αυτό δεν έχει συμβεί ακόμα.

Σημείωση: Το παρόν κείμενο δεν είναι αποτέλεσμα επίσημης συνεργασίας με το CFR. Η μετάφραση έγινε από την ομάδα του Geopolitics με γνώμονα την αρτιότερη ενημέρωση των αναγνωστών μας.