Ο Πούτιν δεν μπορεί να συνεχίσει να χρηματοδοτεί τον πόλεμο του για πάντα

Arkady Ostrovsky*

Τον Μάρτιο ο Βλαντιμίρ Πούτιν θα διεξαγάγει προεδρικές εκλογές με σκοπό να επιδείξει την υποστήριξη στην εισβολή του καθεστώτος του στην Ουκρανία δύο χρόνια νωρίτερα. Τα επιτεύγματά του σε αυτά τα δύο χρόνια δεν πρέπει να υποτιμηθούν. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν σκοτωθεί, εκατομμύρια εκτοπίστηκαν. Οι περισσότεροι από αυτούς είναι Ουκρανοί που δραπετεύουν από ρωσικούς πυραύλους. Αλλά έως και 1 εκατομμύριο μορφωμένοι Ρώσοι μπορεί να έχουν εγκαταλείψει τη χώρα τους, φοβούμενοι τις καταστολές και την κινητοποίηση.

Ο Πούτιν στραγγάλισε την εκκολαπτόμενη κοινωνία των πολιτών της Ρωσίας, απομόνωσε τη χώρα από τη Δύση, την έκανε πιο εξαρτημένη από την Κίνα και ενίσχυσε το ΝΑΤΟ. Ο προϋπολογισμός της Ρωσίας για το 2024 δείχνει αύξηση 70% στις στρατιωτικές δαπάνες, στο 6% του ΑΕΠ και στο ένα τρίτο όλων των δαπανών. Έχει από καιρό πλαισιώσει τον πόλεμο του στην Ουκρανία ως μέρος του αγώνα της Ρωσίας ενάντια στη Δύση, οπότε ακόμα κι αν οι μάχες γίνουν λιγότερο έντονες, οι δαπάνες δεν θα μειωθούν.

Μέχρι στιγμής, τα χρήματα δεν ήταν θέμα. To think tank Re:Russia υπολογίζει ότι τον πρώτο χρόνο του πολέμου η Ρωσία έλαβε 590 δισεκατομμύρια δολάρια σε έσοδα από εξαγωγές, κυρίως από πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Αυτό είναι 160 δισ. δολάρια περισσότερο από τον ετήσιο μέσο όρο της προηγούμενης δεκαετίας. Κατά το δεύτερο έτος, τα έσοδα εξακολουθούσαν να είναι περίπου 60 δισεκατομμύρια δολάρια πάνω από αυτόν τον μέσο όρο. Το κόστος του πολέμου υπολογίζεται σε πάνω από 100 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Η αναταραχή στη Μέση Ανατολή, που θα μπορούσε να ανεβάσει τις τιμές του πετρελαίου, θα ωφελούσε τον  Πούτιν.

Αυτό το εισόδημα του επιτρέπει να διατηρήσει την εμφάνιση της κανονικότητας στο εσωτερικό. Αλλά όσο περισσότερο συνεχίζεται ο πόλεμος τόσο πιο δύσκολο θα είναι αυτό. Για να πολεμήσει έναν μακρύ πόλεμο, η Ρωσία χρειάζεται περισσότερους άνδρες, αξιωματικούς και όπλα. Αυτό με τη σειρά του θα απαιτήσει μαζική κινητοποίηση και κεντρικό σχεδιασμό της στρατιωτικής παραγωγής. Κανένα από τα δύο δεν είναι εύκολο σε μια χώρα με τη φτωχή δημογραφία της Ρωσίας και τη διάχυτη διαφθορά.

Ο  Πούτιν δεν θα έχει πρόβλημα να ανακηρυχθεί νικητής των εκλογών. Τα προβλήματά του μπορεί να ξεκινήσουν μετά, καθώς η ματαιότητα του πολέμου του εκθέτει το κενό του θριάμβου του. Αυτό σε καμία περίπτωση δεν είναι δεδομένο. Αλλά εάν οι ελπίδες του Πούτιν διαψευστούν, ο Ντόναλντ Τραμπ δεν επιστρέψει στον Λευκό Οίκο και η Ουκρανία συνεχίσει να λαμβάνει υποστήριξη, τα προβλήματά του θα αυξηθούν. Στο παρελθόν, ο  Πούτιν αντιμετώπιζε οποιαδήποτε πτώση του βαθμού αποδοχής του ξεκινώντας έναν πόλεμο. Αυτή η επιλογή έχει ήδη χρησιμοποιηθεί. 

*Arkady Ostrovsky,  Russia Editor του The Economist

Αυτό το άρθρο εμφανίστηκε στην ενότητα Ευρώπη της έντυπης έκδοσης του The World Ahead 2024 με τίτλο “Ο αέναος πόλεμος του κυρίου Πούτιν”