Συνάντηση Μπλίνκεν Φιντάν στο Λονδίνο με θέμα το ΝΑΤΟ
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν θα συναντηθεί με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Χακάν Φιντάν στο περιθώριο της διάσκεψης για την ανάκαμψη της Ουκρανίας που έχει προγραμματιστεί να διεξαχθεί στις 21-22 Ιουνίου στο Λονδίνο, όπως αναφέρεται στο Al Monitor. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αρνήθηκε να σχολιάσει την προγραμματισμένη συνάντηση μεταξύ των κορυφαίων διπλωματών.
Πληροφορίες αναφέρουν πως το κορυφαίο θέμα της ημερήσιας διάταξης θα είναι οι συνεχιζόμενες αντιρρήσεις της Τουρκίας για την ένταξη της Σουηδίας στη συμμαχία του ΝΑΤΟ.
Η συνάντηση θα είναι η πρώτη από τότε που ο επικεγαλής της ΜΙΤ έγινε υπουργός Εξωτερικών στον απόηχο των κοινοβουλευτικών και προεδρικών εκλογών του Μαΐου, όπου ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης διατήρησαν την εξουσία, παρά το γεγονός ότι η Δύση είχε επενδύσει πολλά σε μια νίκη του αντιπάλου του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου. Ο Μπλίνκεν φαίνεται πως άσκησε την πρώτη πίεση προς τον Φιντάν για τη Σουηδία στο συγχαρητήριο τηλεφώνημα στις 8 Ιουνίου.
Σύμφωνα με Τούρκους αναλυτές, ο Φιντάν θεωρείται πολύ πιο εγκεφαλικός από τον προκάτοχό του Μεβλούτ Τσαβούσογλου και ως εκ τούτου αναμένεται να δημιουργήσει καλύτερες σχέσεις με τον Μπλίνκεν. Ο Φιντάν είναι επίσης γνωστό ότι αποτελεί άνθρωπο του στενού κύκλου του Τούρκου προέδρου και δρα όπως θα ήθελε ο Ερντογάν, γι΄αυτό και θεωρούν ότι θα είναι πιο αποτελεσματικός από τον προκάτοχο του.
Το ερώτημα είναι αν θα μπορέσει να αλλάξει την γνώμη του Ερντογάν σε βασικά ζητήματα όπως η ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ ή ακόμη και αν θα επιλέξει να προσπαθήσει. Υπενθυμίζουμε πως η Τουρκία αποφάθσε τελικά να εγκρίνει την είσοδο της Φινλανδίας, αφού η χώρα τερμάτισε την απαγόρευση των στρατιωτικών πωλήσεων στην Τουρκία. Ωστόσο, τόσο η Τουρκία όσο και η Ουγγαρία, της οποίας ο Βίκτορ Όρμπαν κατηγορείται ότι είναι ήπιος απέναντι στη Ρωσία, εμποδίζουν μέχρι στιγμής την ένταξη της Σουηδίας.
Οι σκανδιναβικές χώρες υπέβαλαν αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες προτρέπουν την Τουρκία να εγκρίνει έγκαιρα την ένταξη της Σουηδίας για τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ που θα διεξαχθεί στην πρωτεύουσα της Λιθουανίας Βίλνιους στις 11-12 Ιουλίου. Ωστόσο, ο Ερντογάν συνεχίζει να επικαλείται την αποτυχία της σκανδιναβικής χώρας να αντιμετωπίσει επαρκώς τις ανησυχίες της Τουρκίας για την ασφάλεια, ιδίως την άρνησή της να εκδώσει πολλούς Τούρκους πολίτες τους οποίους η Άγκυρα θεωρεί τρομοκράτες.
Ο κατάλογος περιλαμβάνει άτομα που φέρονται να συνδέονται με το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK) και άλλα άτομα που συνδέονται με τον Φετουλάχ Γκιουλέν, τον ιεροκήρυκα με έδρα την Πενσυλβάνια που κατηγορείται για την αποτυχημένη προσπάθεια να ανατρέψει τον Ερντογάν το καλοκαίρι του 2016. Η Τουρκία θέλει επίσης η Σουηδία να περιορίσει τις συγκεντρώσεις υπέρ του ΡΚΚ.
Στα τέλη Μαΐου, η σουηδική κυβέρνηση υπό την ηγεσία των συντηρητικών είπε ότι είχε ενημερώσει την εσωτερική της νομοθεσία για την τρομοκρατία σε μια κίνηση που ήταν στα σκαριά πολύ πριν από τις απαιτήσεις της Τουρκίας, αλλά κάλυπτε τις ανησυχίες της, λένε Σουηδοί αξιωματούχοι. Η Στοκχόλμη συμφώνησε επιπλέον να εκδώσει έναν Τούρκο πολίτη που φυλακίστηκε για κατοχή ναρκωτικών στην Τουρκία και αργότερα ζήτησε άσυλο στη Σουηδία. Οι Σουηδοί σταμάτησαν επίσης τις επίσημες συναντήσεις με μέλη των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων, της ομάδας υπό την ηγεσία των Κούρδων που είναι ο κορυφαίος σύμμαχος των Ηνωμένων Πολιτειών στον πόλεμο κατά του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία. Ωστόσο, ο Ερντογάν διατηρεί την αδιάλλακτη στάση του και παίζει καλά το εθνικιστικό αίσθημα ενόψει και των κρίσιμων δημοτικών εκλογών που θα διεξαχθούν τον Μάρτιο του 2024 (εκεί επιθυμεί να τελειώνει με τους Δημάρχους της Κωνσταντινούπολης, της Άγκυρας και της Σμύρνης που στηρίζονται από την αντιπολίτευση).
Κατά κάποιο τρόπο, τα προβλήματα της Σουηδίας με την Τουρκία αντικατοπτρίζουν εκείνα μεταξύ Άγκυρας και Ουάσιγκτον και έχουν άμεση σχέση με τις βλέψεις της Τουρκίας στη Συρία. Η Τουρκία θέλει το Πεντάγωνο να αποκλείσει τη συμμαχία του με τους SDF ( Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις των Κολυρδων στη Συρία), επιμένοντας ότι είναι μέτωπο του PKK, και επιδιώκει την έκδοση του Γκιουλέν. Η Ουάσιγκτον έχει πει όχι και στα δύο. Ωστόσο, αρκετοί αξιωματούχοι που συνδέονται με τις SDF που επρόκειτο να ταξιδέψουν στην Ουάσιγκτον τον Φεβρουάριο κλήθηκαν να σταματήσουν για να μην προκαλέσουν περαιτέρω την οργή της Άγκυρας.
Η Ουάσιγκτον επιθυμεί να αμβλύνει τις εντάσεις με την Άγκυρα ώστε να μην συνεχιστεί η στενλη σχέση Ερντογάν Πούτιν
Στην πραγματικότητα, η Σουηδία μπορεί να είναι περισσότερο θύμα των εντάσεων ΗΠΑ-Τουρκίας, οι οποίες, αν χαλαρώσουν, θα μπορούσαν να έχουν ως αποτέλεσμα την είσοδο της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ. Η Τουρκία επιδιώκει να αγοράσει μαχητικά αεροσκάφη F-16 αξίας 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων και σχεδόν 80 κιτ εκσυγχρονισμού για τον υπάρχοντα στόλο της. Το αίτημα, που υποβλήθηκε τον Οκτώβριο του 2021, ακολούθησε την απέλαση της Τουρκίας από την κοινοπραξία που παράγει μαχητικά αεροσκάφη F-35 stealth. Η Τουρκία αποβλήθηκε από το πρόγραμμα λόγω της απόκτησης πυραύλων S-400 ρωσικής κατασκευής παρά τις επανειλημμένες απαιτήσεις της Ουάσιγκτον να αποκλείσει τη συμφωνία. Η Τουρκία δέχθηκε πρόσθετες κυρώσεις από το Κογκρέσο λόγω της επίθεσής της το 2019 κατά των SDF.
Ο γερουσιαστής Μπομπ Μενέντεζ, πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας και σφοδρός επικριτής του Ερντογάν, λέει ότι η πώληση των F-16 δεν μπορεί να εγκριθεί.
