Economist: Ο Πούτιν φαίνεται να κερδίζει τον πόλεμο στην Ουκρανία—προς το παρόν
Το μεγαλύτερο πλεονέκτημά του είναι η έλλειψη στρατηγικού οράματος της Ευρώπης
Για πρώτη φορά από τότε που ο Βλαντιμίρ Πούτιν εισέβαλε στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022, φαίνεται ότι θα μπορούσε να κερδίσει. Ο πρόεδρος της Ρωσίας έβαλε τη χώρα του σε πολεμική βάση και ενίσχυσε την εξουσία του. Έχει προμηθευτεί στρατιωτικές προμήθειες και βοηθά να στραφεί ο παγκόσμιος νότος ενάντια στην Αμερική. Το κρίσιμο είναι ότι υπονομεύει την πεποίθηση στη Δύση ότι η Ουκρανία μπορεί -και πρέπει- να αναδυθεί από τον πόλεμο ως μια ευημερούσα ευρωπαϊκή δημοκρατία.
Η Δύση θα μπορούσε να κάνει πολύ περισσότερα για να απογοητεύσει τον Πούτιν. Εάν το επέλεγε, θα μπορούσε να αναπτύξει βιομηχανικούς και οικονομικούς πόρους που μηδενίζουν εκείνους της Ρωσίας. Ωστόσο, η μοιρολατρία, ο εφησυχασμός και η σοκαριστική έλλειψη στρατηγικού οράματος παρεμποδίζουν, ειδικά την Ευρώπη. Για δικό της καλό, καθώς και για χάρη της Ουκρανίας, η Δύση πρέπει επειγόντως να αποτινάξει τον λήθαργο της.
Ο λόγος για τον οποίο μια νίκη του Πούτιν είναι δυνατή είναι ότι η νίκη αφορά την αντοχή και όχι την κατάληψη εδάφους. Κανένας από τους δύο στρατούς δεν είναι σε θέση να διώξει τον άλλο από τη γη που ελέγχει αυτή τη στιγμή. Η αντεπίθεση της Ουκρανίας έχει σταματήσει. Η Ρωσία χάνει πάνω από 900 άνδρες την ημέρα στη μάχη για την κατάληψη της Avdiivka, μιας πόλης στην περιοχή Donbas. Αυτός είναι ένας πόλεμος υπερασπιστών και μπορεί να διαρκέσει πολλά χρόνια.
Ωστόσο, το πεδίο της μάχης διαμορφώνει την πολιτική. Η ορμή επηρεάζει το ηθικό. Εάν η Ουκρανία υποχωρήσει, οι διαφωνίες στο Κίεβο θα γίνουν πιο δυνατές. Το ίδιο θα κάνουν και οι φωνές στη Δύση που λένε ότι η αποστολή χρημάτων και όπλων στην Ουκρανία είναι σπατάλη. Τουλάχιστον το 2024, η Ρωσία θα είναι σε ισχυρότερη θέση να πολεμήσει, επειδή θα έχει περισσότερα drones και βλήματα πυροβολικού, επειδή ο στρατός της έχει αναπτύξει επιτυχημένες τακτικές ηλεκτρονικού πολέμου εναντίον ορισμένων ουκρανικών όπλων και επειδή ο Πούτιν θα ανεχθεί φρικτές απώλειες μεταξύ των δικών του ανδρών.
Η αυξανόμενη ξένη υποστήριξη εξηγεί εν μέρει το πλεονέκτημα της Ρωσίας στο πεδίο της μάχης. Ο Πούτιν έχει αποκτήσει drones από το Ιράν και οβίδες από τη Βόρεια Κορέα. Έχει εργαστεί για να πείσει μεγάλο μέρος του παγκόσμιου Νότου ότι δεν έχει μεγάλο μερίδιο σε αυτό που συμβαίνει στην Ουκρανία. Η Τουρκία και το Καζακστάν έχουν γίνει κανάλια για αγαθά που τροφοδοτούν τη ρωσική πολεμική μηχανή. Ένα δυτικό σχέδιο για τον περιορισμό των εσόδων από το ρωσικό πετρέλαιο με τον περιορισμό της τιμής του αργού στα 60 δολάρια το βαρέλι απέτυχε επειδή μια παράλληλη δομή συναλλαγών αναδύθηκε πέρα από τη Δύση. Η τιμή του αργού Urals από τη Ρωσία είναι 64 δολάρια, αυξημένη σχεδόν κατά 10% από τις αρχές του 2023.
Ο Πούτιν κερδίζει επίσης επειδή ενίσχυσε τη θέση του στο εσωτερικό. Λέει τώρα στους Ρώσους, παράλογα, ότι είναι εγκλωβισμένοι σε έναν αγώνα επιβίωσης ενάντια στη Δύση. Μπορεί στους απλούς Ρώσους να μην αρέσει ο πόλεμος, αλλά τον έχουν συνηθίσει. Η ελίτ έχει σφίξει τον έλεγχο της οικονομίας και βγάζει πολλά χρήματα. Ο Πούτιν μπορεί να αντέξει οικονομικά να πληρώσει τους μισθούς μιας ζωής στις οικογένειες εκείνων που πολεμούν και πεθαίνουν.
Μπροστά σε όλα αυτά, δεν είναι περίεργο ότι η διάθεση στο Κίεβο είναι πιο σκοτεινή. Η πολιτική επέστρεψε, καθώς οι άνθρωποι σπρώχνουν για επιρροή. Ο Ζελένσκι, πρόεδρος της Ουκρανίας, και ο Βάλερι Ζαλούζνι, ο ανώτερος στρατηγός, έχουν διαφωνήσει. Η εσωτερική δημοσκόπηση δείχνει ότι τα σκάνδαλα διαφθοράς και οι ανησυχίες για το μέλλον της Ουκρανίας έχουν πλήξει τη θέση του Ζελένσκι στους ψηφοφόρους.
Οι δυτικές κυβερνήσεις επιμένουν ότι είναι αφοσιωμένες στην Ουκρανία όσο ποτέ. Ωστόσο, οι δημοσκοπήσεις σε όλο τον κόσμο δείχνουν ότι πολλοί το αμφισβητούν. Στην Αμερική, η κυβέρνηση Μπάιντεν αγωνίζεται να κάνει το Κογκρέσο να απελευθερώσει χρηματοδότηση αξίας άνω των 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η προεκλογική εκστρατεία του επόμενου έτους θα ξεκινήσει σύντομα. Εάν ο Ντόναλντ Τραμπ εκλεγεί πρόεδρος, έχοντας υποσχεθεί ειρήνη σε σύντομο χρονικό διάστημα, η Αμερική θα μπορούσε ξαφνικά να σταματήσει να προμηθεύει όπλα εντελώς.
Η Ευρώπη θα πρέπει να προετοιμαστεί για αυτό το τρομερό ενδεχόμενο – και για να καθυστερήσει η αμερικανική βοήθεια, όποιος κι αν είναι στον Λευκό Οίκο. Αντίθετα, οι ευρωπαίοι ηγέτες συνεχίζουν σαν να είναι πάντα υπεύθυνος ο μεγαλόψυχος Τζο Μπάιντεν. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υποσχεθεί στην Ουκρανία 50 δισεκατομμύρια ευρώ (56 δισεκατομμύρια δολάρια), αλλά τα χρήματα συγκρατούνται από την Ουγγαρία και, ενδεχομένως, ένα δημοσιονομικό χάος στη Γερμανία. Τον Δεκέμβριο η ΕΕ θα πρέπει να σηματοδοτήσει ότι είναι έτοιμη να ξεκινήσει συνομιλίες για την ένταξη της Ουκρανίας. Ωστόσο, πολλοί πιστεύουν ότι η διαδικασία θα διακοπεί σκόπιμα, επειδή η διεύρυνση είναι δύσκολη και απειλεί κεκτημένα συμφέροντα. Η πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι, καταγράφηκε (κατά τη διάρκεια μιας κλήσης φάρσας) να λέει ότι η Ευρώπη είναι κουρασμένη. Θα νόμιζες ότι μια προεδρία Τραμπ θα ενθάρρυνε την υποστήριξη για την Ουκρανία, καθώς η Ευρώπη θα αναλάβει την ευθύνη για τη δική της άμυνα. Ένας ηγέτης ιδιωτικά προβλέπει ότι η υποστήριξη στην πραγματικότητα θα κατακερματιστεί.
Αυτό θα ήταν καταστροφή. Μέχρι το 2025 η ένταση του πολέμου μπορεί να αρχίσει να φτάνει στον Πούτιν. Οι Ρώσοι μπορεί να εξαγανακτούν όλο και περισσότερο με τις αναγκαστικές κινητοποιήσεις, τον πληθωρισμό και την εκτροπή των κοινωνικών δαπανών στον στρατό. Ωστόσο, το να ελπίζει κάποιος απλώς ότι το καθεστώς του (Πούτιν) θα καταρρεύσει, δεν έχει νόημα. Θα μπορούσε να παραμείνει στην εξουσία για χρόνια και αν το κάνει, θα απειλήσει με πόλεμο γιατί αυτή είναι η δικαιολογία του για την εγχώρια καταστολή και τα δεινά του λαού του. Έχει καταστρέψει τις προοπτικές της χώρας του απομονώνοντάς την από την Ευρώπη και οδηγώντας τους πιο επιχειρηματικούς ανθρώπους της στην εξορία. Χωρίς πόλεμο, το κενό της διακυβέρνησής του θα εμφανιζόταν πλήρως.
Η Ευρώπη πρέπει, επομένως, να θεωρεί τον Πούτιν ως την κύρια μακροπρόθεσμη απειλή για την ασφάλειά της. Η Ρωσία θα επανεξοπλιστεί. Θα έχει εμπειρία μάχης. Ο σχεδιασμός για την άμυνα της Ευρώπης θα πρέπει να έχει σχεδιαστεί για να αποτρέπει τον Πούτιν από το να αισθάνεται αδυναμία στο πλευρό της – ειδικά αν αμφιβάλλει για την προθυμία του Προέδρου Τραμπ να πολεμήσει σε περίπτωση επίθεσης σε μια χώρα του ΝΑΤΟ.
Ο καλύτερος τρόπος για να αποτρέψει τον Πούτιν θα ήταν η Ευρώπη να επιδείξει την αποφασιστικότητά της δείχνοντας αμέσως τώρα ότι είναι πλήρως αφοσιωμένη σε μια ακμάζουσα, δημοκρατική, δυτική Ουκρανία. Τα όπλα έχουν σημασία, ειδικά η αεράμυνα και οι πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς για να χτυπήσουν τις ρωσικές γραμμές ανεφοδιασμού, γι’ αυτό είναι ζωτικής σημασίας για την Αμερική να εγκρίνει την τελευταία δόση της βοήθειας. Επειδή τα οπλοστάσια έχουν ήδη εξαντληθεί, χρειάζεται περισσότερη δουλειά για την αύξηση της ικανότητας των δυτικών κατασκευαστών όπλων. Οι κυρώσεις θα μπορούσαν να στοχεύσουν πιο αποτελεσματικά για να χωρίσουν το καθεστώς από την ελίτ.
Η πολιτική δράση στην Ευρώπη είναι επίσης απαραίτητη (βλ. Καρλομάγνος). Ο Πούτιν θα επιτεθεί στις πόλεις της Ουκρανίας και θα ανατρέψει την κοινωνία της για να σαμποτάρει τη μετατροπή της χώρας σε δυτική δημοκρατία. Σε απάντηση, η Ευρώπη θα πρέπει να διπλασιάσει τις προσπάθειές της για να διασφαλίσει ότι η Ουκρανία προοδεύει, με την υπόσχεση για χρήματα και ένταξη στην ΕΕ. Οι ευρωπαίοι ηγέτες δεν έχουν αναγνωρίσει το μέγεθος του καθήκοντος – πράγματι, πάρα πολλοί φαίνεται να αποκλίνουν από αυτό. Αυτό είναι ανοησία. Θα πρέπει να προσέχουν τον Λέον Τρότσκι: μπορεί να μην τους ενδιαφέρει ο πόλεμος, αλλά ο πόλεμος ενδιαφέρεται για αυτούς.
Αυτό το άρθρο δημοσιεύθηκε στην ενότητα Leaders της έντυπης έκδοσης του Economist υπό τον τίτλo Is Putin winning?
