Μια σύντομη εκτίμηση των δηλώσεων Τραμπ: Δύσκολοι καιροί για πρίγκιπες
Αλέξανδρος Νίκλαν
Σύμβουλος Θεμάτων Ασφαλείας
Ο Ντόναλντ Τραμπ είπε το Σαββατοκύριακο ότι, ενώ ήταν πρόεδρος, είπε στους συμμάχους του ΝΑΤΟ ότι θα «ενθάρρυνε» τη Ρωσία να κάνει «ό,τι διάολο θέλει» σε χώρες που δεν είχαν πληρώσει τα χρήματα που οφείλουν στη στρατιωτική συμμαχία.
Η δήλωση του Τραμπ έγινε σε προεκλογική συγκέντρωση στη Νότια Καρολίνα και έφερε αναστάτωση στην Ευρώπη καθώς σε λίγες μέρες συμπληρώνονται δυο χρόνια από την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Ο Τραμπ έχει ζητήσει εδώ και καιρό να αποχωρήσουν οι ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ και αμφισβητεί την αμερικανική υποστήριξη προς τους ξένους συμμάχους. Οι βετεράνοι εθνικής ασφάλειας και των δύο πλευρών είπαν ότι μια τέτοια σκέψη παρεξηγεί την αξία των συμμαχιών για τις Η.Π.Α.
Ποτέ άλλοτε ένας Αμερικανός πρόεδρος -ακόμα και ένας πρώην που φιλοδοξούσε να διεκδικήσει ξανά τον Λευκό Οίκο- δεν πρότεινε ότι θα υποκινούσε έναν εχθρό να επιτεθεί σε Αμερικανούς συμμάχους. Εάν η δήλωση του Τραμπ είναι αληθινή, η πιθανή επανεκλογή του φέτος μπορεί να αλλάξει θεμελιωδώς την παγκόσμια τάξη πραγμάτων.
Πιθανές συνέπειες: Η εγκατάλειψη των συμμάχων του ΝΑΤΟ θα μπορούσε ουσιαστικά να τερματίσει την ομπρέλα ασφαλείας που εδώ και καιρό φύλαγε φίλους στην Ευρώπη, την Ασία, τη Λατινική Αμερική και τη Μέση Ανατολή. Θα μπορούσε επίσης να αναιρέσει την αξία των αμοιβαίων συμφωνιών ασφάλειας με χώρες όπως η Ιαπωνία, οι Φιλιππίνες, η Ταϊλάνδη, η Αργεντινή, η Αυστραλία και ο Παναμάς.
Τα παραπάνω μας οδηγούν αυτόματα στην εξής εκτίμηση: Δύσκολοι καιροί για πρίγκιπες.
Αυτό τουλάχιστον κατανοοούμε από την αντίδραση των υπολοίπων μελών του ΝΑΤΟ απέναντι στην δήλωση του περί εισφορών στην συμμαχία και αν οι ΗΠΑ θα προστάτευαν αυτές τις χώρες που δεν τις τηρούν.
Η δήλωση μεν ήταν διπλωματικά “βάρβαρη” όμως είχε βάση στην αληθινή διαχείριση κάποιων πραγμάτων.
Όσο γνωρίζουμε τα μέλη κράτη του ΝΑΤΟ υποχρεούνται από την υπογραφή ένταξης τους ως κανονικά μέλη να τηρούν κάποιους κανόνες. Ένας από αυτούς είναι η δαπάνη σε αμυντικές συνεισφορές προς το ΝΑΤΟ περίπου στο 2% του εθνικού τους ΑΕΠ. Αυτό το τηρούσαν απαρέγκλιτα ελάχιστες χώρες προ ετών (μεταξύ αυτών και η δική μας χώρα και πολλές φορές με ακόμα μεγαλύτερα ποσά).
Υπήρξαν όμως χώρες, ειδικά της Ε.Ε. που το είχαν εντελώς αγνοήσει και δαπανούσαν ακόμα και ως 0,8% του ΑΕΠ τους σε αμυντική συνεισφορά προς το ΝΑΤΟ. Συνήθως αυτή την τακτική ακολουθούσαν η Γερμανία και η Ολλανδία.
Το πρώτο σοκ ήρθε όταν επί προεδρίας του ο Τραμπ ανέφερε την υποχρέωση αυτή και έθεσε τρόπον τινά και ένα είδος “τιμωρίας” για όσους δεν το κάνουν, απειλώντας πώς οι ΗΠΑ δεν μπορούν να πληρώνουν την ασφάλεια τρίτων χωρών με δικό τους κόστος. Μια απόφαση που βρήκε ευρύ θετικό ακροατήριο στις ΗΠΑ και στις δύο πολιτικές παρατάξεις.
Τώρα επανέρχεται και με μια δήλωση αναφέρει πώς συνεχίζει στο ίδιο μοτίβο και, μάλιστα, προκάλεσε αναφέροντας πώς σε όσους δεν το τηρούν, αν δεχτούν ποτέ επίθεση από τον Πούτιν η απάντηση των ΗΠΑ θα κινηθεί στο πλαίσιο “καλά τους κάνει”. Είναι προφανέστατα ένα λεκτικό διπλωματικό φάουλ αυτή η δήλωση του Αμερικανού πρώην προέδρου και νυν υποψήφιου για το χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων, όμως επίσης είναι και μια άκρως ρεαλιστική και σοβαρή δήλωση.
Αν αλλάζαμε λ.χ. τις ΗΠΑ και βάζαμε οποιαδήποτε χώρα στην θέση της, το ίδιο ακριβώς θα απαιτούσε. Στον τομέα της οικονομίας ας πούμε, μέχρι πρότινος το έκανε η Γερμανία στους υπόλοιπους της Ένωσης.
Οπότε ήρθε η στιγμή όπου μάλλον κάποιοι θα πρέπει να πληρώσουν τον λογαριασμό και αυτό φυσικά φέρνει αντιδράσεις , ειδικά μάλιστα όταν ο Τραμπ ως εξαιρετικά πιθανόν επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ- μέχρι στιγμής στις δημοσκοπήσεις φαίνεται να κερδίζει- τους αναφέρει πώς θα βρεθούν με τα παντελόνια κάτω και αυτός θα αδιαφορεί. Οι συμμαχίες άλλωστε έχουν όρους και ευθύνες. Δεν είναι μόνο προνόμια. Δεν μπορείς να έχεις την Ελλάδα των μνημονίων να δαπανά ακόμα και την δύσκολη εκείνη εποχή το 2-3% του ΑΕΠ της και εσύ να έχεις πλεόνασμα και να σφυρίζεις αδιάφορα.
Συγνώμη αλλά όσο άγαρμπη και βάρβαρη να είναι λεκτική η δήλωση του Τραμπ, είναι πέρα ως πέρα αληθινή.
