Τι κρύβεται πίσω από τη σπάνια επίσκεψη της Χεζμπολάχ στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα;
Η επίσκεψη του Ουαφίκ Σάφα είναι το πρώτο δημόσιο ταξίδι αξιωματούχου της Χεζμπολάχ στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Ένας εξέχων αξιωματούχος της Χεζμπολάχ ταξίδεψε στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αυτή την εβδομάδα σε μια άνευ προηγουμένου επίσκεψη μέλους της μαχητικής ομάδας του Λιβάνου που υποστηρίζεται από το Ιράν στο έθνος του Κόλπου.
Ο Ουαφίκ Σάφα, ο επικεφαλής της Μονάδας Συνδέσμου και Συντονισμού της Χεζμπολάχ, ταξίδεψε στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα με ιδιωτικό τζετ την Τρίτη. Η επίσκεψή του είχε ως στόχο να διαπραγματευτεί την απελευθέρωση Λιβανέζων πολιτών που κρατούνται στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα επί χρόνια, ανέφεραν τοπικά μέσα ενημέρωσης.
Ένας εκπρόσωπος της Χεζμπολάχ επιβεβαίωσε την επίσκεψη του Σάφα στο L’Orient Today. Το τμήμα ΜΜΕ της Χεζμπολάχ και αξιωματούχοι των Εμιράτων δεν έχουν σχολιάσει το ταξίδι.
Ο Σάφα είναι επικεφαλής της Μονάδας Συνδέσμου και Συντονισμού της Χεζμπολάχ, η οποία συντονίζεται με τις υπηρεσίες ασφαλείας της ομάδας, από τότε που έληξε ο εμφύλιος πόλεμος του Λιβάνου το 1990. Θεωρείται ο κύριος διαπραγματευτής του κινήματος για αιχμαλώτους και ομήρους.
Το 2008, ο Σάφα βοήθησε να διασφαλιστεί η ανταλλαγή κρατουμένων με το Ισραήλ. Σύμφωνα με τη συμφωνία, η Χεζμπολάχ επέστρεψε τα πτώματα δύο Ισραηλινών στρατιωτών που σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου του 2006 μεταξύ του κινήματος και του Ισραήλ. Σε αντάλλαγμα, το Ισραήλ απελευθέρωσε τέσσερις μαχητές της Χεζμπολάχ που αιχμαλωτίστηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου εκτός από το εξέχον μέλος της Χεζμπολάχ, Σαμίρ Κουντάρ, ο οποίος κρατούνταν στο Ισραήλ από το 1979. Ο Κουντάρ σκοτώθηκε αργότερα στη Συρία σε αεροπορική επιδρομή το 2015.
Ένταση Χεζμπολάχ-ΗΑΕ
Οι δεσμοί μεταξύ του Λιβάνου και των χωρών του Αραβικού Κόλπου βρίσκονται σε ένταση εν μέσω της αυξανόμενης επιρροής της Χεζμπολάχ που υποστηρίζεται από το Ιράν. Το 2021, οι χώρες του Κόλπου, συμπεριλαμβανομένων των ΗΑΕ, ανακάλεσαν τους απεσταλμένους τους για επικριτικά σχόλια ενός πρώην υπουργού του Λιβάνου που ήταν κοντά στη Χεζμπολάχ για τον πόλεμο της Υεμένης και τον συνασπισμό υπό τη Σαουδική Αραβία.
Τα ΗΑΕ έχουν επίσης συλλάβει δεκάδες Λιβανέζους υπηκόους, κυρίως Σιίτες Μουσουλμάνους, τα τελευταία χρόνια για τους φερόμενους δεσμούς τους με τη Χεζμπολάχ, την οποία το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου χαρακτήρισε τρομοκρατική οργάνωση το 2016.
Το 2019, δικαστήριο των Εμιράτων επέβαλε ισόβια κάθειρξη σε τέσσερις Λιβανέζους και καταδίκασε άλλους δύο σε 10 χρόνια φυλάκιση με την κατηγορία της συγκρότησης τρομοκρατικού πυρήνα που συνδέεται με τη Χεζμπολάχ για επιθέσεις εναντίον ζωτικών εγκαταστάσεων στο έθνος του Κόλπου, σύμφωνα με τις αρχές των ΗΑΕ.
Σήμερα, τουλάχιστον επτά Λιβανέζοι πολίτες παραμένουν πίσω από τα κάγκελα στα ΗΑΕ, συμπεριλαμβανομένων των τεσσάρων που καταδικάστηκαν σε ισόβια:ο Abdullah Hani Abdullah (από το Khiyam στο νότιο Λίβανο, συνελήφθη το 2013) ο Ali Hassan Mobader (από τη νότια πόλη της Σιδώνας του Λιβάνου, συνελήφθη το 2014), ο Abdel Rahman Talal Shoman (από το Kfardounin στο νότο, συνελήφθη το 2018) και ο Fawzi Muhammad Dakroub (από τη Βηρυτό, συνελήφθη το 2019).
Οι υπόλοιποι τρεις είναι ο Ahmed Ali Makkawi (από τη βόρεια πόλη της Τρίπολης, συνελήφθη το 2014), ο Ahmed Faour (από το Khiyam, που συνελήφθη το 2019), και οι δύο καταδικάστηκαν σε 15 χρόνια φυλάκιση, καθώς και ο Walid Muhammad Idris (από το ανατολικό κυβερνείο του Μπεκάα), ο οποίος συνελήφθη το 2020 και καταδικάστηκε σε 10 χρόνια φυλάκιση.
Άγνωστες πηγές ανέφεραν στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Al-Mayadeen που συνδέεται με τη Χεζμπολάχ ότι ο Σάφα κατευθύνθηκε προς τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα συνοδευόμενος από έναν μεσολαβητή των Εμιράτων για συνομιλίες με αξιωματούχους των Εμιράτων σχετικά με την απελευθέρωση των κρατουμένων μέσα σε μια πολλά υποσχόμενη ατμόσφαιρα.
Ένα άλλο μέσο κοντά στη Χεζμπολάχ, το Al-Akhbar, επικαλείται δικές του πηγές ότι ο Σάφα αναμένεται να επιστρέψει από το Άμπου Ντάμπι στη Βηρυτό αφού εξασφαλίσει την απελευθέρωση των κρατουμένων, με την πιθανότητα να επιστρέψουν μαζί του.
Άλλες αναφορές του Λιβάνου εικάζουν ότι ο πρόεδρος της Συρίας Μπασάρ αλ Άσαντ, σύμμαχος της Χεζμπολάχ, βοήθησε στη μεσολάβηση των συνομιλιών για την απελευθέρωση κρατουμένων και την επίσκεψη του Σάφα.
Το 2022, τα ΗΑΕ έγιναν η πρώτη αραβική χώρα που υποδέχτηκε τον Άσαντ από τότε που ξέσπασε ο εμφύλιος πόλεμος και τον Μάιο του 2023 ο Αραβικός Σύνδεσμος επανέφερε την ένταξη της Συρίας, τερματίζοντας μια 12ετή αναστολή.
Η περιοχή είναι μάρτυρας μεγάλων μεταβαλλόμενων συμμαχιών από τις Συμφωνίες του Αβραάμ του 2020, οι οποίες εξομάλυναν τις σχέσεις μεταξύ των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και του Ισραήλ το 2020. Το παράδειγμά τους ακολούθησαν αρκετές άλλες αραβικές χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Μπαχρέιν και του Σουδάν.
Τον Μάρτιο του 2023, η Σαουδική Αραβία και το Ιράν συμφώνησαν να αποκαταστήσουν τους δεσμούς στο πλαίσιο μιας συμφωνίας με τη μεσολάβηση της Κίνας.
Η επίσκεψη του Σάφα συμπίπτει επίσης με την κλιμάκωση των εντάσεων στην περιοχή υπό το πρίσμα του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας και της διάχυσης του σε άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Λιβάνου, όπου η Χεζμπολάχ έχει εμπλακεί σε σφοδρές διασυνοριακές μάχες με τον ισραηλινό στρατό από τον Οκτώβριο. .
Η Ουάσιγκτον και το Παρίσι πιέζουν για μια διπλωματική λύση για να τερματιστούν οι εχθροπραξίες στα σύνορα Ισραήλ-Λιβάνου και να αποφευχθεί ένας πόλεμος πλήρους κλίμακας στον Λίβανο.
Το παρασκήνιο της επίσκεψης
Η είδηση ότι ο Σάφα βρίσκεται σε επίσκεψη στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ήρθε ως βόμβα στη Βηρυτό. Σύμφωνα με την οργάνωση, αυτή είναι η πρώτη φορά που στέλεχος της Χεζμπολάχ επισκέπτεται τα ΗΑΕ.
Ως αποτέλεσμα, υπήρξαν ερωτήσεις σχετικά με τις πιθανές επιπτώσεις αυτού του ταξιδιού. Ο δηλωμένος στόχος της επίσκεψης είναι να δώσει συνέχεια στις υποθέσεις των επτά Λιβανέζων υπηκόων που κρατούνται στα ΗΑΕ ως ύποπτοι για σχέση με τη Χεζμπολάχ, την οποία τα ΗΑΕ χαρακτηρίζουν τρομοκρατική ομάδα. Αλλά υπάρχουν περισσότερα στην ιστορία.
Ο φάκελος των κρατουμένων αντιμετωπίστηκε στο παρελθόν. Έξι κρατούμενοι αφέθηκαν ελεύθεροι πριν από ενάμιση χρόνο χωρίς κανένας αξιωματούχος της Χεζμπολάχ να ταξιδέψει στα ΗΑΕ. Άλλοι, συμπεριλαμβανομένου του πρώην αφεντικού της Γενικής Ασφάλειας, Αμπάς Ιμπραήμ, προσπάθησαν να επιλύσουν αυτή την υπόθεση, αλλά δεν τα κατάφεραν.
Στην πραγματικότητα, υπάρχουν δύο ζητήματα πίσω από την επίσκεψη του Σάφα στα ΗΑΕ. Η πρώτη —και πιο σημαντική— συνδέεται με την προσέγγιση μεταξύ του Άμπου Ντάμπι και της Τεχεράνης. Αυτή η φάση ξεκίνησε το 2021 και περιλάμβανε το άνοιγμα διαύλων επαφής με τη Χεζμπολάχ. Το δεύτερο θέμα αφορά τους συλληφθέντες, καθώς οι διαπραγματεύσεις για τον φάκελο αυτό ξεκίνησαν ξανά πριν από λίγους μήνες.
Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα προσέγγισαν τη Χεζμπολάχ το 2021. Στη συνέχεια ξεκίνησαν οι συζητήσεις μεταξύ των δύο πλευρών μέσω αρκετών μεσολαβητών και οδήγησαν σε απευθείας επικοινωνίες μέσω συναντήσεων ασφαλείας στη Βηρυτό. Αυτές οι συναντήσεις επικεντρώθηκαν κυρίως στο θέμα των κρατουμένων – μεταξύ άλλων θεμάτων που συνδέονται με τα τρέχοντα περιφερειακά γεγονότα – καθώς τα ΗΑΕ υιοθέτησαν μια πολιτική προσέγγισης με το Ιράν και τη Συρία (Η πρεσβεία των ΗΑΕ στη Συρία άνοιξε ξανά το 2018).
Αυτή η πολιτική και η επιθυμία των ΗΑΕ να ενισχύσουν την περιφερειακή τους παρουσία κατέστησαν αναγκαία την παρουσία τους στον Λίβανο. Εκτός από το θέμα των κρατουμένων, οι συζητήσεις επικεντρώθηκαν επίσης στην πιθανή επανένταξη του Αμπού Ντάμπι στη σκηνή του Λιβάνου ανοίγοντας εκ νέου την πρεσβεία του στη Βηρυτό, η οποία έκλεισε τον Οκτώβριο του 2021 στον απόηχο της διπλωματικής κρίσης μεταξύ του Λιβάνου και των κρατών του Κόλπου. Εξετάστηκε επίσης η συμμετοχή των ΗΑΕ στις επιχειρήσεις γεώτρησης πετρελαίου που ξεκίνησαν το 2022. Η διαδικασία τελικά αναβλήθηκε.
Ωστόσο, το 2023, αρκετοί καταδικασθέντες κρατούμενοι αφέθηκαν ελεύθεροι. Σε εκείνο το σημείο, μόνο επτά κατάδικοι παρέμειναν πίσω από τα κάγκελα, και η διαπραγμάτευση για χάρη τους έγινε σχεδόν πριν από έξι μήνες. Τα ΗΑΕ επρόκειτο να ανοίξουν ξανά την πρεσβεία τους στη Βηρυτό σε αυτό το πλαίσιο. Αλλά η τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς και η σύγκρουση στη Γάζα έχουν παρεμποδίσει τη διαδικασία.
Το κλείσιμο του ματιού στις ΗΠΑ
Οι συνθήκες έχουν ωριμάσει για την επίσκεψη του Σάφα στα ΗΑΕ, μετά από θετικά σημάδια που δείχνουν την απελευθέρωση των κρατουμένων πριν από το τέλος του Ραμαζανιού. Ωστόσο, οι συζητήσεις ξεπερνούν αυτόν τον φάκελο, καθώς τα ΗΑΕ επιδιώκουν να εδραιώσουν την παρουσία τους στη Βηρυτό αφού προώθησαν τους δεσμούς τους με τη Δαμασκό.
Η σχέση με τη Χεζμπολάχ είναι βασικό στοιχείο για να ανοίξει ο δρόμος για αυτή τη διαδικασία, δεδομένου του ρόλου της οργάνωσης στη σκηνή του Λιβάνου και σε περιφερειακούς στίβους, συμπεριλαμβανομένης της Συρίας και της Υεμένης. Σε αυτό το πλαίσιο η κίνηση του Άμπου Ντάμπι θα πρέπει να ερμηνευτεί ως κίνηση για την επόμενη φάση στην ευρύτερη περιοχή.
Η επίσκεψη του Σάφα έδειξε την ετοιμότητα των ΗΑΕ να εμπλακεί περισσότερο στη πολιτική σκηνή του Λιβάνου και να συμμετάσχει στις επενδύσεις που χρειάζεται ο Λίβανος για να σταθεί ξανά στα πόδια του. Τα ΗΑΕ θέλουν να βελτιώσουν τις σχέσεις τους με όλους τους παίκτες, ειδικά καθώς ο Λίβανος έχει ήδη δεσμούς με τις περισσότερες συμμαχικές δυνάμεις της Συρίας.
Αυτή η δυναμική είναι πιθανό να έχει θετικό αντίκτυπο στο ζήτημα της βίζας για τους Λιβανέζους και μπορεί να ανοίξει την αγορά εργασίας στα ΗΑΕ στα μέλη της σιιτικής κοινότητας. Πριν από λίγο καιρό, ο απεσταλμένος των ΗΠΑ Άμος Χοχστάιν δήλωσε ότι οι ΗΠΑ βασίζονται στην υποστήριξη των κρατών του Κόλπου για να ενισχύσουν τον Λιβανικό Στρατό στο νότιο Λίβανο μόλις σταματήσουν οι συγκρούσεις Ισραήλ-Χεζμπολάχ, κάτι που θα άνοιγε επίσης το δρόμο για άλλες επενδύσεις στη χώρα.
Ο Χόχσταϊν μάλλον δεν αναφερόταν στη Σαουδική Αραβία, αλλά στο Κατάρ και τα ΗΑΕ. Είναι αξιοσημείωτο ότι ένας από τους διοργανωτές της επίσκεψης του Σάφα είναι ένας Λιβανέζος επιχειρηματίας που εργάζεται στη βιομηχανία όπλων, ο οποίος έχει ήδη παράσχει στον Λιβανικό Στρατό όπλα και στρατιωτικές προμήθειες.
Οι «εγγυήσεις» του Άσαντ
Πολλές προσωπικότητες του Λιβάνου προσπάθησαν να βελτιώσουν τις σχέσεις του Άμπου Ντάμπι με τη Χεζμπολάχ, όμως οι πληροφορίες αναφέρουν πως το συριακό καθεστώς συμμετείχε άμεσα στις επαφές που οδήγησαν στην επίσκεψη του Σάφα στα ΗΑΕ.
«Ο πρόεδρος της Συρίας έδωσε εγγυήσεις ότι η επίσκεψη θα έχει θετική έκβαση και ότι οι κρατούμενοι θα απελευθερωθούν», δήλωσε πηγή κοντά στη Χεζμπολάχ.
Στη Βηρυτό, ορισμένοι αντιλαμβάνονται την επίσκεψη του Σάφα στα ΗΑΕ εν μέσω όλων αυτών των περιφερειακών εξελίξεων ως την έναρξη μιας νέας φάσης στην επιστροφή των χωρών του Κόλπου στον Λίβανο. «Εάν υπάρχει θέληση, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα μπορούν να λάβουν μια σημαντική θέση στον Λίβανο, ακόμα κι αν χρειαστεί λίγος χρόνος», είπε μια αραβική διπλωματική πηγή.
Σύμφωνα με πληροφορίες, από το Άμπου Ντάμπι προέκυψε το όνομα του πρώην πρεσβευτή του Λιβάνου στο Βατικανό, Ζωρζ Χούρι, ως υποψήφιου με συναίνεση για την προεδρία και το θέμα τέθηκε κατά τη διάρκεια επίσκεψης του υπηρεσιακού πρωθυπουργού Νατζίμπ Μικάτι.
Ωστόσο, αφετηρία για οποιαδήποτε διευθέτηση θα είναι ο φάκελος του νότιου Λιβάνου, ο οποίος συνδέεται με τις εξελίξεις στη Λωρίδα της Γάζας. Ενώ διεξάγονται συζητήσεις για τη μεταπολεμική περίοδο και τη νέα διακυβέρνηση στον παλαιστινιακό θύλακα, εμφανίστηκε το όνομα του πρώην επικεφαλής της παλαιστινιακής υπηρεσίας πληροφοριών με έδρα τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Μοχάμεντ Νταλάν, ο οποίος πραγματοποίησε πολυάριθμες συναντήσεις στη Ντόχα και στο Κάιρο με ηγέτες του παλαιστινιακού κινήματος με έδρα το Κατάρ. Αυτές οι συνομιλίες συνέπεσαν με τις συντονιστικές συναντήσεις Χεζμπολάχ-Χαμάς.
