Άξονας Αντίστασης: Οι πληρεξούσιοι της Τεχεράνης
Είναι το δίκτυο ομάδων που υποστηρίζονται από το Ιράν σε όλη τη Μέση Ανατολή το οποίο είναι αφιερωμένο στη μείωση της επιρροής των ΗΠΑ στην περιοχή και τελικά στην εξάλειψη του κράτους του Ισραήλ. Το όνομα του δικτύου είναι ένα παιχνίδι με τον ισχυρισμό του πρώην προέδρου Τζορτζ Μπους το 2002 ότι το Ιράν, το Ιράκ και η Βόρεια Κορέα συνέθεσαν έναν Άξονα του Κακού.
Ο Άξονας της Αντίστασης περιλαμβάνει τη Χαμάς, τη Χεζμπολάχ, τους Χούτι και άλλες ομάδες, και τόσο η στρατηγική όσο και η τακτική του είναι εδώ και καιρό ριζοσπαστικές. Το επίσημο σύνθημα των Χούτι – της ομάδας με έδρα την Υεμένη που έχει επιτεθεί σε εμπορικά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα – είναι το σύνθημα «θάνατος στην Αμερική, θάνατος στο Ισραήλ, κατάρα στους Εβραίους».
Ωστόσο, η σύγκρουση μεταξύ του Άξονα και των εχθρών του παρέμενε περιορισμένη για χρόνια. Παρόλο που το Ιράν χρηματοδοτεί και υποστηρίζει τον Άξονα, άλλες χώρες συχνά αντιμετωπίζουν τις ομάδες-μέλη του διαφορετικά από το Ιράν. Οι επιθέσεις της Χαμάς ή της Χεζμπολάχ συνήθως δεν οδηγούσαν σε αντίποινα κατά του Ιράν.
Τα γεγονότα των τελευταίων μηνών απειλούν να αλλάξουν αυτή τη δυναμική.
Το κύριο σημείο καμπής, φυσικά, ήταν η 7η Οκτωβρίου. Η Χαμάς διεξήγαγε την πιο θανατηφόρα τρομοκρατική επίθεση στην ιστορία του Ισραήλ και είπε ότι θα επαναλάμβανε τις επιθέσεις μέχρι να καταστραφεί το Ισραήλ. Το Ισραήλ απάντησε υποσχόμενο να καταστρέψει τη Χαμάς και ο πόλεμος του στη Γάζα ισοπέδωσε γειτονιές και σκότωσε δεκάδες χιλιάδες Παλαιστίνιους. Σε ένδειξη αλληλεγγύης με τη Χαμάς, η Χεζμπολάχ εκτόξευσε πυραύλους προς το Ισραήλ, ενώ οι Χούτι ξεκίνησαν τις επιθέσεις στην Ερυθρά Θάλασσα, διαταράσοντας το παγκόσμιο εμπόριο.
Αρχικά, το Ιράν παρέμεινε κάπως απομακρυσμένο από τις μάχες. Αν και οι ηγέτες του επαίνεσαν την τρομοκρατική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου ως ένα βήμα προς το τέλος του Ισραήλ, δήλωσαν ιδιωτικά ότι δεν βοήθησαν στον σχεδιασμό της — και οι Αμερικανοί αξιωματούχοι συμφωνούν ότι δεν το έκαναν. Και οι τρεις χώρες (ΗΠΑ- Ισραήλ-Ιράν) έλαβαν μέτρα για να αποφύγουν έναν ευρύτερο πόλεμο.
Και οι τρεις είχαν συγκεκριμένους λόγους: Η οικονομία του Ιράν είναι αδύναμη και η φονταμενταλιστική κυβέρνησή του ανησυχεί για τον ακτιβισμό υπέρ της δημοκρατίας. Ένας πόλεμος θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει τη χώρα. Το Ισραήλ ελπίζει τελικά να υπογράψει μια διπλωματική συμφωνία με τη Σαουδική Αραβία, όπως έχει πράξει ήδη με το Μπαχρέιν, το Μαρόκο και τα ΗΑΕ, η οποία θα μειώσει τους μακροπρόθεσμους κινδύνους για την ύπαρξή του. Ένας αιματηρός πόλεμος θα μπορούσε να δυσκολέψει τους Σαουδάραβες να το κάνουν (όπως ο πόλεμος στη Γάζα έχει θέσει τις συνομιλίες της Σαουδικής Αραβίας σε αναμονή). Και ο Πρόεδρος Μπάιντεν θέλει πολύ να αποφύγει έναν ευρύτερο πόλεμο ειδικά τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή που είναι αντιμέτωπος με τις κρίσιμες προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου στις ΗΠΑ.
Παρά τους παράγοντες, μια βασική πραγματικότητα μπορεί να ωθήσει το Ιράν και το Ισραήλ σε αντιπαράθεση: Η διάκριση μεταξύ του Ιράν και του Άξονα της Αντίστασης ήταν πάντα θολή.
Η Χαμάς, η Χεζμπολάχ και οι Χούτι δεν θα μπορούσαν να υπάρχουν χωρίς τα χρήματα και τα όπλα που λαμβάνουν από το Ιράν. Η Χεζμπολάχ μάλιστα έχει ιδιαίτερα στενή με τους Ιρανούς ηγέτες. Το Ιράν, εν ολίγοις, καθιστά δυνατή μια συμμαχία που επιτίθεται συστηματικά σε μια άλλη χώρα και ζητά τον αφανισμό της. Αυτή η κατάσταση εξηγεί τον βομβαρδισμό του Ισραήλ σε κτίριο της Ιρανικής Πρεσβείας στη Συρία τη Δευτέρα, ο οποίος σκότωσε αρκετούς Ιρανούς αξιωματούχους που βοήθησαν στην επίβλεψη της σχέσης με τον Άξονα της Αντίστασης. Η τρομοκρατική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου έκανε το Ισραήλ να αισθάνεται ευάλωτο και έχει γίνει πιο επιθετικό όταν επιτίθεται σε Ιρανούς αξιωματούχους.
Το Ιράν έχει υποσχεθεί να ανταποκριθεί και οι αμερικανοί αξιωματούχοι ανησυχούν μήπως στοχοποιηθούν Αμερικανοί καθώς και Ισραηλινοί,. Οι ειδικοί ανησυχούν επίσης ότι ένας όμιλος του Άξονα θα μπορούσε να προχωρήσει περισσότερο από ό,τι προτιμούν οι Ιρανοί χορηγοί του.
Η υπόθεση Σουλεϊμανί
Η κλιμάκωση δεν είναι η μόνη δυνατή έκβαση. Το Ιράν και το Ισραήλ εξακολουθούν να έχουν τα ίδια κίνητρα για να αποφύγουν έναν πόλεμο πλήρους κλίμακας και οι αξιωματούχοι και από τις δύο χώρες βαθμονομούν προσεκτικά τις ενέργειές τους.
Η πρόσφατη ιστορία προσφέρει ένα παράδειγμα τολμηρής επίθεσης που δεν οδήγησε σε σπειροειδή βία. Το 2020, ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος των ΗΠΑ σκότωσε τον υποστράτηγο Κασέμ Σουλεϊμανί, έναν από τους ισχυρότερους αξιωματούχους του Ιράν, στη Βαγδάτη. Η κυβέρνηση Τραμπ είπε ότι η δολοφονία ήταν τιμωρία για το έργο του Σουλεϊμανί με τις ομάδες του Άξονα της Αντίστασης που είχαν σκοτώσει αμερικανικά στρατεύματα στο Ιράκ.
Στη συνέχεια, πολλοί ειδικοί προειδοποίησαν για έναν κύκλο κλιμάκωσης. Αντίθετα, το Ιράν αντέδρασε με περιορισμένο τρόπο και οι ΗΠΑ δεν απάντησαν. Σήμερα, όμως, οι εντάσεις μεταξύ Ιράν και Ισραήλ είναι πιο έντονες από ό,τι ήταν εδώ και πολύ καιρό.
