Ποια είναι η κατάσταση που επικρατεί στο Ιράν μετά το χτύπημα στο Ισραήλ
Ιρανοί αξιωματούχοι και κρατικά μέσα ενημέρωσης παρουσίασαν πανηγυρική διάθεση μετά την επίθεση της 13ης Απριλίου επί του Ισραήλ την οποία και οαρουσίασαν ως «θρίαμβο», όταν η Τεχεράνη εξαπέλυσε επίθεση ως αντίποινα εναντίον της ισραηλινής επίθεσης στο ιρανικό προξενείο στη Δαμασκό.
Από τα προγράμματα της κρατικής τηλεόρασης μέχρι τις κυβερνητικές πινακίδες, η εκστρατεία έδινε στους Ιρανούς ένα σαφές μήνυμα: Εάν το Ισραήλ απαντήσει στην επίθεση, το επόμενο «χαστούκι» στο πρόσωπό του θα είναι «ακόμα πιο σκληρό», με την κορυφαία υπερσυντηρητική εφημερίδα, Kayhan, να τονίζει με χαρά σε σημερινό της πρωτοσέλιδο πως το Ιράν γιορτάζει την επιτυχία της επιχείρησης.
Τέτοιοι τίτλοι απηχούν τις τελευταίες δηλώσεις Ιρανών στρατιωτικών και πολιτικών ηγετών που έχουν προειδοποιήσει ότι μια πιθανή ισραηλινή απάντηση θα αντιμετωπιστεί με μια ακόμη πιο «οδυνηρή και πολύ ισχυρότερη επίθεση».
Ωστόσο, η διάθεση μεταξύ του απλού κοινού φαίνεται διαφορετική. Καθώς οι προειδοποιήσεις ανταλλάσσονται με το Ισραήλ, πολλοί Ιρανοί εκφράζουν ανησυχίες για το γεγονός πως η χώρα τους βρίσκεται στα πρόθυρα ενός καταστροφικού πολέμου.
Τέτοιες ανησυχίες έχουν εκδηλωθεί με τη μορφή μεγάλων ουρών σε βενζινάδικα, ακόμη και όταν τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη που εκτόξευσαν οι Φρουροί της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC) βρίσκονταν ακόμη καθ’ οδόν προς τους στόχους τους στο Ισραήλ.
Πολλοί επίσης προμηθεύονται τρόφιμα. Για αυτούς, οι τρέχουσες συνθήκες θυμίζουν τη σπανιότητα της δεκαετίας του 1980, όταν το Ιράν συμμετείχε σε μια παρατεταμένη οκταετή σύγκρουση με το γειτονικό Ιράκ υπό τον τότε ηγέτη του Σαντάμ Χουσεΐν.
Τις τελευταίες ημέρες, οι Ιρανοί με εμμονή με τις ειδήσεις ήταν ακόμη πιο κολλημένοι στα smartphone και τη δορυφορική τους τηλεόραση για να καταλάβουν τί συμβαίνει και να κάνουν εικασίες για το τί θα μπορούσε να ακολουθήσει. Ισραηλινοί αξιωματούχοι έχουν ορκιστεί ότι μια απάντηση είναι αναπόφευκτη, αλλά παρέμειναν ασαφείς σχετικά με το χρονοδιάγραμμα και τον τύπο της επίθεσης.
Οικονομικές προεκτάσεις
Οι επιπτώσεις της κλιμάκωσης άρχισαν να εμφανίζονται στην ιρανική αγορά συναλλάγματος αμέσως μετά την επίθεση της 1ης Απριλίου στη Δαμασκό και τη δέσμευση του Ιράν να αντιδράσει.
Το ήδη προβληματικό εθνικό νόμισμα της χώρας, το ριάλ, ξεκίνησε μια νέα ταραχή και κατρακύλησε σε χαμηλά επίπεδα ρεκόρ λίγες ώρες αφότου η Τεχεράνη εκτόξευσε εκατοντάδες drones και πυραύλους στο Ισραήλ.
Το τελευταίο δεκαπενθήμερο, το ριάλ έχασε περίπου το 10% της αξίας του έναντι του δολαρίου ΗΠΑ. Καθώς δεν είναι κάτι καινούργιο, παρόμοιες μειώσεις είχαν ως αποτέλεσμα την εκτίναξη των τιμών σε όλους σχεδόν τους τομείς, από τα τρόφιμα και τα ρούχα μέχρι τις μεταφορές και τα ενοίκια ακινήτων.
Σε ένα τέτοιο σκηνικό και με αντίστοιχες εμπειρίες από το παρελθόν, υπάρχει έντονη ανησυχία και προβληματισμός. Οι συνεχιζόμενες εντάσεις με το Ισραήλ θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί. Είναι οι απλοί πολίτες που φέρουν το μεγαλύτερο βάρος. Το κράτος επιδεινώνει την οικονομική κατάσταση εμπλέκοντας στρατιωτικά με το Ισραήλ και ενδεχομένως παρασύροντας τη χώρα σε έναν «περιττό» πόλεμο.
Καταστολή στη νεολαία – ο ρόλος της αστυνομίας ηθικής
Σε απάντηση, η ιρανική δικαιοσύνη σφίγγει τη θηλιά στο λαιμό των αντιφρονούντων. Ανώτεροι δημοσιογράφοι που αμφισβήτησαν την επίθεση στο Ισραήλ αντιμετωπίζουν τώρα νομικές ενέργειες. Η οργάνωση πληροφοριών του IRGC, από τη δική της πλευρά, εξέδωσε δήλωση καλώντας το κοινό να αναφέρει προφίλ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που «πληγώνουν τα εθνικά αισθήματα». Οι καταγγελίες και οι επικρίσεις, υποδηλώνει η δήλωση, ισοδυναμούσαν με «παράταξη στο ψεύτικο ισραηλινό καθεστώς».
Σε ένα άλλο μέτωπο μια ξαφνική και απτή αστυνομική παρουσία έχει επιδεινώσει την ήδη τεταμένη ατμόσφαιρα. Μετά από μερικούς μήνες σχετικής ανοχής, οι ιρανικές δυνάμεις ασφαλείας επιστρέφουν, ανανεώνοντας την καταστολή των γυναικών που θεωρούνται ότι παραβιάζουν τους νόμους για το χιτζάμπ της χώρας. Η ίδια η πολιτική πυροδότησε την αναταραχή του 2022, αφού μια Ιρανή κουρδικής καταγωγής, η Mahsa Jina Amini, έχασε τη ζωή της ενώ βρισκόταν υπό κράτηση στην αστυνομία ηθικής, τη μονάδα που είναι επιφορτισμένη με τη δημόσια επιβολή του αυστηρού και αμφιλεγόμενου κώδικα ενδυμασίας.
Για πολλούς ακτιβιστές, η τελευταία ανάπτυξη της αστυνομίας ηθιοκής στο δρόμο δεν αφορά μόνο την εφαρμογή του χιτζάμπ και έχει ερμηνευτεί ως προληπτικό μέτρο για την αντιμετώπιση πιθανών διαδηλώσεων σε περίπτωση περαιτέρω κλιμάκωσης μεταξύ Ιράν και Ισραήλ.
Το ένα βίντεο μετά το άλλο κυκλοφορεί τις τελευταίες ημέρες, και δείχνει απογοητευμένες γυναίκες και κορίτσια να σέρνονται και να αναγκάζονται να μπουν βίαια στο πίσω μέρος των βαν της αστυνομίας.
Μια τέτοια γυναίκα, η Dina Ghalibaf, μια 20χρονη δημοσιογράφος και φοιτήτρια πανεπιστημίου, εξιστόρησε σε ένα X post τη δοκιμασία της σύλληψης και της προσωρινής κράτησής της, όπου φέρεται να υπέστη κακομεταχείριση και σεξουαλική κακοποίηση από άνδρες αξιωματικούς.
Με την ιστορία της να κάνει τον γύρο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης τη Δευτέρα, ο λογαριασμός της εξαφανίστηκε αφού σύμφωνα με πληροφορίες συνελήφθη εκ νέου, αυτή τη φορά από τις υπηρεσίες πληροφοριών και η τύχη της αγνοείται.
Με στοιχεία από Al Monitor, Radio Free Europe και Telegram
