Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή μετά από αναφορές ότι το Ισραήλ πραγματοποίησε επιχείρηση κατά τη διάρκεια της νύχτας

Δημήτριος Τσαϊλάς*

Παρά τις προσπάθειες για δημιουργία κλίματος ηρεμίας από τη διεθνή κοινότητα, εξακολουθεί να είναι λογικό να συμπεράνουμε ότι ο πόλεμος στην ευρύτερη Μέση Ανατολή βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη ψάχνοντας τρόπους αποκλιμάκωσης.

Το Ισραήλ συνεχίζει την επίθεση στη Γάζα. Η Λιβανέζικη Χεζμπολάχ και το Ισραήλ ανταλλάσσουν πυροβολισμούς πέρα ​​από τα σύνορα. Το Ισραήλ στοχεύει συχνά ιρανικές βάσεις στη Συρία. Οι Χούθι της Υεμένης στοχεύουν εμπορικά και πολεμικά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα. Οι υποστηριζόμενες από το Ιράν «Δυνάμεις Λαϊκής Κινητοποίησης» του Ιράκ στοχεύουν αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις. Ισραηλινοί έποικοι κυνηγούν Παλαιστίνιους από τα σπίτια τους στη Δυτική Όχθη. Φυσικά ο ρυθμός και η φονικότητα αυτού του ευρύτερου πολέμου θα μπορούσε να κλιμακωθεί και οι προοπτικές να επιδεινωθούν.

Όταν γίνονται επιθέσεις αντιποίνων, η φυσική τάση είναι προς την κλιμάκωση. Σίγουρα τα πράγματα έχουν χειροτερέψει τους τελευταίους μήνες. Είναι πιθανό να χειροτερέψουν ακόμα περισσότερο. Βλέπουμε μια δολοφονία ενός Ισραηλινού εφήβου στη Δυτική Όχθη πριν λίγες ημέρες πως πυροδότησε αυξημένη βία από τους εποίκους εναντίον των Παλαιστινίων εκεί. Η Χεζμπολάχ θα μπορούσε να κάνει πολύ μεγαλύτερη ζημιά αν εξαπολύσει τους πυραύλους της. Το ίδιο θα μπορούσαν και οι Ισραηλινοί αν αποφασίσουν να πιέσουν στο νότιο Λίβανο. Το Ιράν έχει ακόμα πολλά drones και πυραύλους που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει σε μια επόμενη επίθεση.

Το Ισραήλ αποφάσισε να επαναβεβαιώσει την αποτροπή με μια άμεση επίθεση στο Ισφαχάν του Ιράν. Εκτιμάται ότι η απόφαση βασίζεται κυρίως στους εσωτερικούς πολιτικούς υπολογισμούς του πρωθυπουργού Νετανιάχου. Αντιμετωπίζει αυξανόμενες απαιτήσεις για την παραίτησή του. Οποιαδήποτε παύση στη μάχη θα μπορούσε να δώσει τον χρόνο για να χάσει τη θέση του. Εξακολουθεί να ελπίζει στη νίκη στη Γάζα, τον Λίβανο ή το Ιράν για να μπορέσει να παραμείνει στην εξουσία.

Ωστόσο, αυτό φαίνεται απίθανο αυτή την ώρα. Το Ισραήλ έχει κάνει σημαντική ζημιά στη Χαμάς, αλλά απέχει ακόμα πολύ από την ολοκληρωτική ήττα που έχει θέσει ως στόχο ο Νετανιάχου. Το Ισραήλ χτυπά τη Χεζμπολάχ στο Λίβανο χωρίς ιδιαίτερη αντίδραση. Ποια θα μπορούσε να είναι μια πιθανότερη προοπτική; Μπορεί να πιστεύει ότι ένα καταστροφικό χτύπημα κατά του Ιράν θα του επέτρεπε να αποφύγει το αναπόφευκτο για λίγο ακόμη. Όμως οι Αμερικανοί δεν υποστηρίζουν την ισραηλινή αντεπίθεση. Ο ακόμη ευρύτερος και πιο θανατηφόρος πόλεμος στην προοπτική δεν είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ. Ούτε οι Ευρωπαίοι το θέλουμε. Επίσης οι Κινέζοι θα προτιμούσαν τη σταθερότητα στη Μέση Ανατολή από τις χαμηλότερες και σταθερές τιμές του πετρελαίου. Οι Ρώσοι, αντίθετα, επωφελούνται από την αποσταθεροποίηση και την επακόλουθη απόσπαση της προσοχής από τον πόλεμο στην Ουκρανία, καθώς και από την άνοδο των τιμών του πετρελαίου. Αλλά ακόμη και αν δράσουν μαζί, είναι ασαφές ότι οι Αμερικανοί, οι Ευρωπαίοι και οι Κινέζοι θα μπορούσαν να ασκήσουν επαρκή επιρροή στο Ισραήλ ή το Ιράν για αποκλιμάκωση.

Τόσο το Ισραήλ, όσο και το Ιράν, έχουν ηγέτες που ισχυρίζονται ότι δεν θέλουν να κλιμακώσουν. Αλλά κανένας από τους δύο δεν βλέπει μια δελεαστική επιλογή εκτός από την κλιμάκωση. Και οι δύο θέλουν τη νίκη επί του άλλου ως πολιτική κληρονομιά. Ο ευρύτερος πόλεμος συνεχίζεται, αλλά μέχρι να υπάρξει αποφασιστική νέα ηγεσία τόσο στην Τεχεράνη όσο και στην Ιερουσαλήμ είναι απίθανη η ειρήνη.

*Ο Δημήτριος Τσαϊλάς είναι απόστρατος Αξιωματικός του ΠΝ, δίδαξε επί σειρά ετών στις έδρες Επιχειρησιακής Σχεδιάσεως καθώς και της Στρατηγικής και Ασφάλειας, σε ανώτερους Αξιωματικούς στην Ανώτατη Διακλαδική Σχολή Πολέμου. Σήμερα είναι συνεργάτης και ερευνητής του Institute for National and International Security(INIS), και του Strategy International (SI). Συγγραφέας του βιβλίου «Ο Σύγχρονος Πόλεμος» Προκλήσεις για την Ελληνική Ασφάλεια. Εκδόσεις Ινφογνώμων.

Η ισραηλινή απάντηση στην ιρανική επίθεση θα καθορίσει εάν οδεύουμε προς κλιμάκωση