Ισραήλ: φόβοι για χάος στη Δυτική Όχθη και άνοδο της Χαμάς
Οι θανατηφόρες συγκρούσεις μεταξύ ισραηλινών δυνάμεων και παλαιστίνιων μαχητών στην πόλη Τζενίν της Δυτικής Όχθης τη Δευτέρα αντανακλούν επακριβώς τις περιφερειακές εντάσεις, με τη Χαμάς να αυξάνεται σε δημοτικότητα, τον ανύπαρκτο έλεγχο των παλαιστινιακών δυνάμεων ασφαλείας και την αυξημένη πίεση από τους σκληροπυρηνικούς στην κυβέρνηση του Ισραήλ να εξαλείψουν τις επιθέσεις παλαιστίνιων μαχητών γράφει σε άρθρο του στον πρακτορείο Al Monitor o έμπειρος δημοσιογράφος και πολιτικός αναλυτής Ben Caspit.
Αυτό που ξεκίνησε ως μια ακόμη επιχείρηση ρουτίνας από ένστολα στρατεύματα και μυστικές δυνάμεις για τη σύλληψη Παλαιστινίων που καταζητούνται για ύποπτη συμμετοχή σε μαχητικές δραστηριότητες πήγε στραβά και μετατράπηκε σε μάχη 12 ωρών αναφέρει χαρακτηριστικά ο Caspit στο άρθρο του με τίτλο: «Το Ισραήλ φοβάται όλο και περισσότερο το χάος της Δυτικής Όχθης, την άνοδο της Χαμάς».
Στη συγκεκριμένη επιχείρηση πέντε Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν και δεκάδες τραυματίστηκαν, όπως και επτά Ισραηλινοί στρατιώτες. Για πρώτη φορά μετά από δύο δεκαετίες, ένα ισραηλινό ελικόπτερο Apache αναπτύχθηκε πάνω από τη Δυτική Όχθη, εκτοξεύοντας πυραύλους εναντίον οπλισμένων Παλαιστινίων για να βοηθήσει στην εξόρυξη στρατευμάτων των οποίων το τεθωρακισμένο όχημα χτυπήθηκε από εκρηκτικά στην πρώτη τόσο επιτυχημένη παλαιστινιακή ενέδρα κατά των ισραηλινών δυνάμεων εδώ και πολλά χρόνια.
«Οι επιχειρήσεις Deluxe έχουν τελειώσει», είπε στο Al-Monitor, υπό τον όρο της ανωνυμίας, μια ανώτερη ισραηλινή στρατιωτική πηγή μετά τα γεγονότα της Δευτέρας, αναφερόμενη στις γενικά ακριβείς και περιορισμένες ισραηλινές επιχειρήσεις κατά των Παλαιστινίων τα τελευταία χρόνια. «Η βία αυξάνεται και εξαπλώνεται από τη Ναμπλούς και την Τζενίν σε άλλα μέρη. Μπορεί να μην υπάρχει διαφυγή από μια μεγαλύτερης κλίμακας στρατιωτική επιχείρηση στη βόρεια Σαμάρεια [περιοχή της Δυτικής Όχθης].»
Τα στρατεύματα μπήκαν για να συλλάβουν δύο μαχητές της Χαμάς στον προσφυγικό καταυλισμό Τζενίν, ο οποίος υπήρξε εδώ και καιρό εστία αντι-ισραηλινής δραστηριότητας και σημείο ανάφλεξης στις συγκρούσεις μεταξύ των δυο πλευρών. Αλλά αυτή τη φορά η Χαμάς ήταν προετοιμασμένη, τοποθετώντας μια ισχυρή βόμβα που απενεργοποίησε ένα τεθωρακισμένο όχημα που μετέφερε μυστικές δυνάμεις. Επιπλέον εκρηκτικά πυροδοτήθηκαν εναντίον των Ισραηλινών και μεγάλες ομάδες μαχητών έστρεψαν σφοδρά πυρά εναντίον των στρατευμάτων. Το ισραηλινό ελικόπτερο εκτόξευσε πυραύλους για να αποτρέψουν τους Παλαιστινίους από το να πλησιάσουν το τεθωρακισμένο όχημα. Οι Ισραηλινοί τελικά κατάφεραν να πάρουν μαζί τους και τους δύο Παλαιστίνιους που είχαν έρθει να συλλάβουν.
«Θα πρέπει τελικά να κάνουμε κάτι πιο δραματικό εδώ», είπε η ανώτερη στρατιωτική πηγή. «Δεν μπορούμε να αφήσουμε κενό στη βόρεια Σαμάρεια, οι μηχανισμοί ασφαλείας της Παλαιστινιακής Αρχής [PA] δεν υπάρχουν πλέον εδώ, οι αμυντικές δυνάμεις του Ισραήλ θα πρέπει να πάρουν τη θέση τους».
Αυτή η δήλωση δεν είναι τόσο απλή όσο ακούγεται. Τους τελευταίους μήνες, η πίεση που ασκείται στον στρατό για να ξεκινήσει μια εκτεταμένη επιχείρηση στη Δυτική Όχθη αυξάνεται. Αρχικά, οι άποικοι, με επικεφαλής τον αρχηγό του τοπικού συμβουλίου της Σαμαριάς, Γιόσι Νταγκάν, ήταν αυτοί που ζήτησαν μια τέτοια επιχείρηση. Αλλά προστέθηκαν πρόσφατα κι άλλες φωνές από δεξιούς υπουργούς και νομοθέτες στον κυβερνητικό συνασπισμό, με επικεφαλής τον ηγέτη του Θρησκευτικού Σιωνισμού και υπουργό Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμότριχ ο οποίος ευνοεί την ισραηλινή προσάρτηση και τον εκτεταμένο εποικισμό στη Δυτική Όχθη.
Τη Δευτέρα, κατά τη διάρκεια της μάχης στη Τζενίν, ο Σμότριτς έγραψε στο Twitter: «Ήρθε η ώρα να αντικατασταθούν τα τσιμπιδάκια [επιχειρήσεις ακριβείας] με μια ευρεία επιχείρηση για την εξάλειψη της τρομοκρατίας στη βόρεια Σαμάρεια».
Ο Νετανιάχου και ο υπουργός Άμυνας του Γιόαβ Γκάλαντ έχουν αντέξει μέχρι στιγμής την πίεση, με την υποστήριξη της αντίθεσης του στρατού σε μια τέτοια εκστρατεία. Ο Νετανιάχου παίζει ακόμη και με την ιδέα να πραγματοποιήσει μια εκτεταμένη επιχείρηση στη βόρεια Δυτική Όχθη, προκειμένου να αποσπάσει την προσοχή από τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις και για να αμβλύνει την πίεση από τους σκληροπυρηνικούς στην κυβέρνησή του να πραγματοποιήσει μια βαθιά αμφιλεγόμενη δικαστική αναθεώρηση.
Ο στρατός και η υπηρεσία ασφαλείας Shin Bet αντιτάχθηκαν μέχρι πρόσφατα σε μια τέτοια στρατιωτική ενέργεια. Σε αντίθεση με τις ημέρες της δεύτερης ιντιφάντα -η εξέγερση των Παλαιστινίων που ξέσπασε το 2000 και οδήγησε σε μια μαζική επιχείρηση το 2002 για την ανάκτηση του ελέγχου της περιοχής Τζενίν από μαχητικές ομάδες – αυτή τη φορά η πρόκληση δεν είναι από μια οργανωμένη μαχητική υποδομή, αλλά μάλλον από μοναχικούς επιτιθέμενους και μικρές ομάδες μαχητών που συνδέονται χαλαρά.
Ο στρατός πιστεύει ότι τα μειονεκτήματα μιας τέτοιας επιχείρησης αυτή τη φορά θα ξεπερνούσαν κατά πολύ τα πλεονεκτήματά της. Ωστόσο, η Shin Bet φαίνεται τώρα πιο διατεθειμένη προς μια τέτοια αντιτρομοκρατική επιχείρηση, κυρίως λόγω της παλαιστινιακής προόδου στην κατασκευή όλο και πιο εξελιγμένων και βαρέων αυτοσχέδιων εκρηκτικών μηχανισμών (IED). Διότι υπάρχουν φόβοι ότι αυτά τα IED θα εμφανιστούν κάποια στιγμή σε δρόμους στην Ιουδαία και τη Σαμάρεια που χρησιμοποιούνται από εποίκους και τον στρατό.
Μέχρι τώρα, το αμυντικό κατεστημένο του Ισραήλ είχε επικεντρωθεί σε σχεδόν καθημερινές στρατιωτικές επιδρομές στη Τζενίν και στην κοντινή παλαιστινιακή πόλη Ναμπλούς, προκειμένου να περιορίσει την αντι-ισραηλινή βία σε αυτές τις δύο τοποθεσίες και να αποτρέψει τη διάχυσή της σε άλλες περιοχές της Δυτικής Όχθης. Αυτή η στρατηγική φαίνεται να έχει εξαντληθεί. Όμως, δεδομένου του αυξημένου κύκλου παλαιστινίων μαχητών και ισραηλινών αντιεπιχειρήσεων, ο στρατός μπορεί να αναγκαστεί να αναδιατάξει την αεροπορία του στην περιοχή, καθώς και τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού και τανκς.
«Αυτό θα ήταν μια πολύ σημαντική εξέλιξη από την άποψη της κοινής αντίληψης», δήλωσε στο Al-Monitor μια ανώτερη ισραηλινή πηγή ασφαλείας υπό τον όρο της ανωνυμίας. «Όταν εμφανίζονται μαχητικά αεροπλάνα και τανκς, σημαίνουν πόλεμο, σαφή απουσία διακυβέρνησης και επίσης τοποθετούν τον πληθυσμό σε διαφορετικό, πιο αρνητικό τρόπο».
Στο μεταξύ, μόνο μία ημέρα μετά τις θανατηφόρες συγκρούσεις στη Τζενίν μεταξύ των δυνάμεων του ισραηλινού στρατού και Παλαιστινίων, τέσσερις Ισραηλινοί σκοτώθηκαν και τέσσερις τραυματίστηκαν σε επίθεση με πυροβολισμούς κοντά στον οικισμό Έλι στη Δυτική Όχθη.
Τουλάχιστον δύο Παλαιστίνιοι συμμετείχαν στους πυροβολισμούς. Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες για το περιστατικό, οι δύο δράστες έφτασαν στην πύλη του οικισμού Έλι με ένα μαύρο Chevy και πυροβόλησαν κατά του φρουρού. Συνέχισαν στο κοντινό βενζινάδικο, όπου πυροβόλησαν και σκότωσαν έναν πολίτη. Μετά από αυτό, ένας από τους δράστες μπήκε στο εστιατόριο του βενζινάδικου και πυροβόλησε ξανά, σκοτώνοντας τρεις πολίτες. Ένα άτομο που βρισκόταν στο εστιατόριο πυροβόλησε εναντίον του δράστη και τον σκότωσε.
Ο δεύτερος δράστης διέφυγε με ένα κλεμμένο όχημα προς τη Ναμπλούς και σκοτώθηκε από αστυνομικούς της συνοριακής αστυνομίας κοντά στο χωριό Τούμπας.
Η Χαμάς με έδρα τη Γάζα επαίνεσε την επίθεση, αν και δεν ανέλαβε την ευθύνη γι’ αυτήν. Ο εκπρόσωπος της Χαμάς, Αμπντούλ Λατίφ αλ-Κανούα, εξέδωσε δήλωση την Τρίτη, γιορτάζοντας την επίθεση, χαρακτηρίζοντάς την «ηρωική επιχείρηση» ως απάντηση στην «επιθετικότητα της σιωνιστικής κατοχής κατά της Τζενίν». Καταδίκασε επίσης τις «συνεχιζόμενες επιθέσεις» του Ισραήλ κατά του τζαμιού Αλ Άκσα, μεταξύ άλλων.
Το ισραηλινό ειδησεογραφικό πρακτορείο Ynet δημοσίευσε ότι ο Παλαιστίνιος δράστης που σκοτώθηκε έχει ταυτοποιηθεί ως ο Μοχάντ Σαχάντα, 25 ετών, μέλος της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς. Το Ynet ανέφερε επίσης ότι οι άνθρωποι μοίρασαν καραμέλες στη Τζενίν και τη Γάζα για να γιορτάσουν την επίθεση. Το ειδησεογραφικό πρακτορείο Safa, που συνδέεται με τη Χαμάς, δημοσίευσε επίσης μια είδηση που αναγνώριζε τον Σαχάντα ως τον δράστη, αναφέροντάς τον ως «μάρτυρα».
